Afgelopen dinsdag heeft de Eerste Kamer Commissie voor veiligheid en Justitie voorbereidend onderzoek gedaan naar het Wetsvoorstel 33 987. Dit voorstel gaat over de beperking van de gemeenschap van goederen, dat op 14 april 2016 is aangenomen door de Tweede Kamer. Eindelijk! Want het circuleert al sinds 2003 in diverse gedaantes langs de politieke velden. Het lukte tot voor kort maar niet om goed te verwoorden wat breed gedragen wordt.
Het voorstel houdt in dat de Algehele Gemeenschap van Goederen, nu nog standaard als je met elkaar trouwt zónder van tevoren huwelijkse voorwaarden te hebben gemaakt, fors wordt beperkt.
Op dit moment geldt tussen echtgenoten een gemeenschap, waarbij alle bezittingen en schulden van de echtgenoten als gemeenschappelijk worden beschouwd. Dus ook de bezittingen en schulden die partijen al hadden vóór het huwelijk. En ook de erfenissen en schenkingen die zij voor of tijdens het huwelijk hebben verkregen. Alleen erfenissen en schenkingen die met een privéclausule zijn ontvangen vallen niet in de gemeenschap. En de zogenaamde verknochte zaken, maar van verknochtheid is vrijwel nooit sprake.
Bijna alles valt dus in de gemeenschap en moet bij scheiding bij helfte worden verdeeld. Ook na een kort huwelijk van zeg 6 maanden ben je verplicht met de helft bij te dragen in de studieschuld van € 20.000 van je ex. Dan was het maken van huwelijkse voorwaarden achteraf toch een goedkopere optie geweest…
Uit onderzoek blijkt dat ons huidige systeem door zowel burgers als professionals als onrechtvaardig wordt beschouwd. Maar liefst 61% wil de bezittingen die men vóór het huwelijk al had niet verdelen, 74% wil de schulden uit het verleden niet verdelen, en zelfs 91% is van mening dat een verkregen erfenis aan de erfgenaam zelf toebehoort en niet aan de partner.
Een wijziging van het systeem ligt dus voor de hand.
Voor wie ná de inwerkingtreding van deze Wet trouwt, geldt dat het voorhuwelijkse vermogen én de erfenissen en schenkingen, niet meer behoeven te worden gedeeld bij scheiding. Dat deel van het vermogen wordt beschouwd als privévermogen. Je moet wel bewijzen dat je bepaalde goederen uit erfenis hebt verkregen, of reeds bezat vóór het huwelijk. Als je dat niet kunt aantonen, dan worden deze zaken alsnog tot het gemeenschappelijk vermogen gerekend. Dat kan niet anders. Wie stelt bewijst.
Dit aankomende nieuwe stelsel geldt al veel langer in de ons omringende landen. Nederland is in dat geval de achterblijver. Alleen in Zuid Afrika en Suriname geldt de Algehele Gemeenschap van Goederen nog als standaard.
De Wet gaat straks alleen gelden voor verse huwelijkskandidaten. Het leek de initiatiefnemers niet wijs om te gaan rommelen in reeds bestaande huwelijken. Voor de getrouwde lezers van dit stuk maakt het dus allemaal weinig uit.
Albert Jan Boer
Wouter te Woerd
Marjolein Meijer