In deze blog uit onze blog-serie ‘goede overeenkomsten’ besteden wij aandacht aan het beëindigen van overeenkomsten en de gevolgen daarvan. Wij richten ons daarbij op opzegging van een overeenkomst.
Voor belangrijke overeenkomsten die het hart van jouw onderneming raken, is het van belang om voorafgaand over dit onderwerp na te denken. Bijvoorbeeld: jouw onderneming is volledig afhankelijk van een bepaalde ICT-leverancier. Van de één op de andere dag zegt jouw leverancier de overeenkomst op. Naast de stress over de vraag of het überhaupt mogelijk is, wil je geen extra stress ervaren doordat onduidelijk is wat er op dat moment van de betrokken partijen wordt verwacht. Laat staan dat je onderneming van de ene op de andere dag stilvalt, met mogelijk faillissement als gevolg. Dat wil je natuurlijk koste wat kost voorkomen.
De omgekeerde situatie is ook belangrijk: jij bent leverancier en wil de overeenkomst met één van jouw klanten stoppen. Het beëindigen van de overeenkomst leidt minder snel tot discussie met jouw klant en leidt niet tot onverwachte claims van jouw klant, indien vooraf goede afspraken zijn gemaakt.
Gezien het proces rondom het tot stand komen van een overeenkomst is het niet vreemd dat er doorgaans minder aandacht is voor de beëindiging ervan. Partijen sluiten de overeenkomst in goede harmonie en zien de toekomst vol vertrouwen tegemoet.
Wat moet volgens Nederlandse regelgeving?
Als je kijkt naar Nederlandse regelgeving dan is een van de uitgangspunten contractsvrijheid. Afspraken over het beëindigen van een overeenkomst zijn niet verplicht. Je valt dan terug op een aantal wettelijke uitgangspunten. Dit kunnen minimumvereisten zijn waarbij afwijking mogelijk is als dat ten goede komt aan ‘de zwakkere’ partij. Voor sommige overeenkomsten regelt de wet niets. Als partijen dan afspraken maken, zijn zij behoorlijk vrij in wanneer je een overeenkomst kan beëindigen en wat de gevolgen van de beëindiging zijn.
Beëindigen van de overeenkomst
Als je samen afspraken maakt wanneer beëindiging van de overeenkomst kan plaatsvinden dan kan je opnemen in welke gevallen dat kan, maar ook welke termijn voor beëindiging geldt. Let op: in sommige gevallen staan er in de wet dus ook vereisten.
Wij zien de volgende redenen voor beëindiging vaak terugkomen:
- niet nakomen van de overeenkomst;
- faillissement of surseance van betaling;
- overtreden geldende wet- en regelgeving;
- constateren belemmeringen waardoor het mogelijk is dat er veranderingen in de uitvoering optreden;
- wijziging van zeggenschap in de onderneming en
- zwakke punten als het gaat om het beheer en de beveiliging van vertrouwelijke, persoonlijke of anderszins gevoelige gegevens of informatie.
Je kan in de overeenkomst ook kort en krachtig zijn. Bijvoorbeeld dat beide partijen altijd de overeenkomst zonder enige toelichting kunnen beëindigen. Wij adviseren een dergelijke bepaling niet zonder meer, omdat het min of meer een vrijbrief is en (juist) geen zekerheid geeft.
Beëindiging van een overeenkomst gaat (vaak) gepaard met een opzegtermijn. De opzegtermijn varieert in de praktijk vaak van een aantal weken tot een aantal maanden.
Gevolgen van het stoppen van een overeenkomst
Daarnaast is het voor de praktijk handig als partijen afspreken hoe zij de samenwerking na het beëindigen van de overeenkomst vormgeven. In de overeenkomst kan je opnemen:
- omschrijving van de verplichtingen;
- een overgangsperiode, na de beëindiging, het blijven uitvoeren van de overeenkomst om het risico op verstoringen te beperken
- een verplichting voor overdracht naar een andere leverancier.
Wat kan jij doen?
Ons algemene advies is: ‘bezint eer ge begint’. Uit onze blog blijkt dat er soms al wettelijke bepalingen zijn. Vaak is maatwerk mogelijk.
Verder is het verstandig bestaande overeenkomsten op beëindiging onder de loep te nemen. Een check is relatief snel gedaan.
Staat er in een overeenkomst voor jou een vervelende bepaling: bij vernieuwing of verlenging van het contract heb je de mogelijkheid voor onderhandelingen. Afhankelijk van je positie, kan je ook proberen de overeenkomst tussentijds open te breken.
Wat kunnen wij voor je doen?
Onze ondernemingsrecht advocaten helpen je graag verder. Zij hebben ervaring in het opstellen en beoordelen van overeenkomsten. Ook met het opzeggen van overeenkomsten hebben zij ruime ervaring. Zij weten ook of er in de wet al bepalingen over het beëindigen van overeenkomsten staan. Het uitvoeren van quick-scan op het onderwerp uit deze blog is daarnaast een mogelijkheid. Afhankelijk van het aantal overeenkomsten kunnen wij ook deelnemen aan een project binnen je onderneming. Benieuwd wat wij voor je kunnen doen? We maken graag kennis met je en bespreken de mogelijkheden om je te helpen.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Iris Conijn.
Jim Krajenveld
Leonie Ouwersloot-Koster