AI (artificial intelligence) is inmiddels al niet meer weg te denken uit de samenleving. Steeds meer wordt het gebruikt en wordt het onderdeel van processen en gebruiken. Dat geldt net zozeer voor juridische processen. Zo zijn er voor juristen tools die met behulp van AI tekstvoorstellen kunnen maken in documenten en zijn er AI-toepassingen die hele documenten van een juridische beoordeling voorzien. In de overnamepraktijk komen we dat nu ook steeds vaker tegen. Juridische documenten in overnames lijken zich over het algemeen namelijk best goed te lenen voor AI-beoordeling. Zeker nu er altijd dezelfde soort overeenkomsten worden gesloten en die overeenkomsten over het algemeen eenzelfde opbouw kennen. Graag delen we ter lering en vermaak onze ervaring daarmee en onze beschouwingen aan de hand van een concreet voorbeeld.
NDA
Een overnameproces start doorgaans met een geheimhoudingsovereenkomst. In het Engels noemen we dat ook wel de ‘non-disclosure agreement’ afgekort als NDA. De NDA is een kort en vrij eenvoudig document waarin, kort gezegd, wordt afgesproken dat de geïnteresseerde partij alle informatie die zij ontvangen over het bedrijf dat wordt aangeboden volstrekt geheim zal houden. Daarnaast worden ook wel aanvullende bepalingen opgenomen in een NDA. Bijvoorbeeld de afspraak dat een geïnteresseerde geen personeel van het aangeboden bedrijf in dienst zal nemen of benaderen. Of dat leveranciers niet worden benaderd en dat er geen inbreuk op, of gebruik van, eventuele know how of intellectuele eigendomsrechten zal worden gemaakt. Ook vermeldt een NDA vaak dat alle verstrekte informatie weer wordt geretourneerd of vernietigd. Afhankelijk van de informatie die verstrekt gaat worden, het soort bedrijf dat te koop wordt aangeboden en de ontvangende partijen, zullen er nuanceverschillen voorkomen in NDA’s.
Hoe werkt de AI-tool
Ontvang je een NDA, dan kan het efficiënt zijn om de NDA door een AI-tool te laten beoordelen. De AI-tool zal dan reageren op de standaarden en het zo beoordelen zoals een ontvanger daarop normaal gesproken zou reageren. Een AI-tool zal dan de teksten die herkend worden eruit filteren en daarvoor nieuwe tekstvoorstellen doen als de aangeleverde teksten voor de ontvanger niet acceptabel geacht worden door de AI-tool. Dit is vrij nauwkeurig. Zo nauwkeurig zelfs dat in 2018 al uit een onderzoek van LawGeex bleek dat het boordelen van een NDA door AI nauwkeuriger was uitgevoerd dan de beoordeling van dezelfde NDA’s door 20 advocaten. Het ligt dus voor de hand dat de AI-tool zeker de pijnpunten uit de NDA haalt bij een eerste beoordeling.
Hoe wordt de AI-gegenereerde beoordeling ontvangen
Je voelt al wel aankomen dat het hiermee nog niet klaar is. Het is namelijk niet zo dat de AI-tool zich verdiept in de partij die de NDA heeft verstrekt. Het is ook niet zo dat de AI-tool een redelijkheidstoets uitvoert. Bovendien geldt dat als de tekst afwijkt van wat de AI-tool als standaard ziet, er automatisch een tekst door de AI-tool wordt voorgesteld die de AI-tool zelf hanteert. Met name bij het delen van NDA’s in het kader van het starten van een overnameproces (bijvoorbeeld bij het opzetten van een zogeheten auction) is het voor de partij die de NDA heeft verstrekt vrij frustrerend om een volledig ‘rode’ NDA terug te ontvangen. Dit terwijl de punten waarover daadwerkelijk discussie bestaat, vrij beperkt zijn. De verstrekkende partij zal dan de NDA op alle wijzigingen beoordelen, doorgaans veel van de originele tekst weer terugzetten en dan in overleg treden over de punten die essentieel zijn en waarover dus onderhandeld moet worden.
De partij die aanvankelijk de NDA door de AI-tool heeft laten beoordelen, zal dan niet meer kunnen volstaan met een AI-gegenereerde beoordeling of reactie. Er is dan namelijk een redelijkheidstoets en een eigen afweging nodig. Dit geldt bijvoorbeeld ten aanzien van een boetebeding of een vrijwaring. Alleen een mens zelf kan dan beoordelen of het wordt geaccepteerd, of dat er een alternatief voorstel wordt gedaan.
Efficiënt of niet?
Voor de partij die de eerste versie van de NDA aanleverde, was het in dat geval prettiger (en overigens kostenefficiënter) geweest dat de NDA al getoetst zou zijn en enkel nog wijzigingen zou laten zien op de materiële discussiepunten. Voor de ontvangende partij die de AI-beoordeling heeft laten uitvoeren, geldt dat die eerste beoordeling prettig is en alle punten uitfiltert die afwijken van de AI-standaard. Hierdoor wordt er in ieder geval zo min mogelijk over het hoofd gezien. Aan de andere kant geldt wel dat de NDA alsnog door de ontvangende partij zelf zal moeten worden beoordeeld om de tekstwijzigingen die niet zijn geaccepteerd te beoordelen, de redelijkheidstoets te doen en te onderhandelen over de materiële discussiepunten. Is het dan dus echt zoveel efficiënter om die eerste beoordeling door een AI-tool te laten uitvoeren?
Neem contact op met JPR advocaten als je vragen hebt
Wij zijn benieuwd hoe dit zich gaat ontwikkelen. Het is absoluut prettig dat er een nauwkeurige beoordeling plaatsvindt van stukken door AI-tools, maar een beoordeling zonder dat er ook mensen naar kijken lijkt op dit moment in de praktijk nog niet goed werkbaar. Mogelijk gaat het zich zo ontwikkelen dat beide partijen bij een NDA uiteindelijk met behulp van AI-tools tot een uitonderhandelde NDA komen. Tot die tijd blijven wij de NDA’s toch graag opstellen, erop meekijken en erover adviseren, om zo tot een goede start van het overnameproces te komen. Heb je daar dus vragen over of hulp bij nodig? Neem dan contact met ons op, we helpen je graag!
Albert Jan Boer
Wouter te Woerd
Marjolein Meijer