De reikwijdte van het relatiebeding: wat wordt hiermee bedoeld?

Het is een juridische bepaling in arbeidscontracten die vaak onderschat wordt, maar van cruciaal belang is bij het beschermen van bedrijfsbelangen en klantrelaties: het relatiebeding. Een goed begrip van het relatiebeding kan voor een werkgever het verschil maken. Concurrentieverlies kan zo worden voorkomen. Hiervoor is het belangrijk dat het beding goed geformuleerd wordt. Een recente uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden gaat hierop in. In dit artikel vertellen we er meer over.

Het relatiebeding

Het relatiebeding in een arbeidsovereenkomst is een juridische clausule die beperkingen oplegt aan een werknemer na beëindiging van het dienstverband. Het bepaalt meestal dat een werknemer gedurende een bepaalde periode geen professionele of zakelijke contacten mag hebben met de klanten van de vorige werkgever. Het relatiebeding dient ter bescherming van de relaties van werkgever en ter voorkoming van concurrentieverlies: de kennis en knowhow van het bedrijf gaat dan naar de klant.  

Uitspraak Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

In de procedure bij het Hof speelde een geschil tussen de werknemer en de werkgever over de uitleg van een relatiebeding.

Werknemer is in dienst geweest bij werkgever en is vervolgens in dienst getreden bij een klant van werkgever. 

In de arbeidsovereenkomst van werknemer stond een geheimhoudingsbeding en een “Non-competition”-beding. In dat beding staat dat het de werknemer verboden wordt om binnen 12 maanden na het dienstverband voor vergelijkbare bedrijven te werken. Ook mag de werknemer geen zakelijk contact te hebben met de klanten van werkgever en mag de werknemer geen contact te hebben met specifiek genoemde bedrijven zonder goedkeuring van de werkgever. 

De werkgever stelt dat de werknemer het relatiebeding heeft overtreden, althans dat de indiensttreding onrechtmatig is. De werknemer is het hier niet mee eens en stelt dat het relatiebeding niet is overtreden. 

Het Hof oordeelt dat bij de uitleg van het relatiebeding het niet slechts gaat om de letterlijke bewoordingen van het beding, maar ook aan wat partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. 

Bij het ondertekenen van de arbeidsovereenkomst is niet over het relatiebeding gesproken. Hierdoor oordeelt het Hof dat vooral betekenis toekomt aan de tekst van het beding en wat partijen daaraan redelijkerwijs hebben kunnen toekennen. 

Het Hof stelt dat een relatiebeding over het algemeen minder ver strekt dan een concurrentiebeding. Dat komt omdat het relatiebeding niet op gespannen voet staat met het recht op vrije arbeidskeuze: de essentie van het beding is om gedurende een bepaalde periode geen zaken te doen met relaties van de werkgever. Het Hof oordeelt dat dit ook de essentie is van het overeengekomen relatiebeding: het onthouden van zakelijke contacten met klanten van werkgever. 

Het Hof oordeelt dat uit de tekst van het relatiebeding niet volgt dat werknemers niet in dienst mogen treden bij klanten van werkgever. Dat zou in feite het concurrentiebeding, wat is overeengekomen in het eerste gedeelte van het non-competition beding, uitbreiden. Als  de werkgever dit wel bedoeld had, had zij dit duidelijker moeten formuleren. Het Hof legt de onduidelijkheid uit in het voordeel van de werknemer: hij had redelijkerwijs niet hoeven te begrijpen dat het relatiebeding mede inhield dat hij niet bij klanten van werkgever in dienst mocht treden. 

Het Hof oordeelt dat de werknemer het relatiebeding niet heeft overtreden. 

Wat betekent dit voor de praktijk? 

De bovenstaande uitspraak is een voorbeeld van de consequenties die kunnen volgen als een relatiebeding niet duidelijk genoeg is geformuleerd en ook niet met de werknemer is besproken: dit kan uiteindelijk leiden tot het verlies van know-how en kennis.

Wil je toekomstige problemen voorkomen en een duidelijk relatiebeding in uw arbeidsovereenkomst laten opstellen? Onze arbeidsrechtspecialisten staan voor uw klaar. Ook over overige arbeidsrechtelijke vragen kun je bij ons terecht.

Dit artikel is geschreven in samenwerking met Eva Lammers.