De vijf belangrijkste wijzigingen onder de WNT vanaf 1 januari 2019

De Wet normering topinkomens (WNT) stelt regels over de bezoldigingsmaxima van topfunctionarissen bij instellingen met een publieke of semipublieke taak.

Jaarlijks, uiterlijk in de maand november, vinden er wijzigingen in WNT-regelgeving plaats. Deze bijdrage is de eerste in een serie van in totaal drie bijdragen.

In deze bijdrage besteed ik aandacht aan de:

• indexering en verhoging van de maximale bezoldiging; en de
• mogelijkheid tot afkoop van vakantiedagen.

De vijf meest in het oog springende wijzigingen

1. Mede in verband met de (algemene) verhoging van het bezoldigingsmaximum van € 187.000,00 naar € 193.536,00, vindt een brede indexatie of verhoging plaats.
2. De afkoop van vakantiedagen wordt niet meer genormeerd.
3. Schadevergoedingen en smartengelden worden niet als bezoldiging aangemerkt en de werkgeverspremie of – bijdrage overgangsrecht VPL wordt daar wel toe gerekend.
4. Het begrip ‘gewezen topfunctionaris’ wordt aangescherpt.
5. Een pro forma-uitspraak is nu erkend als een rechterlijke toets waarmee boven het WNT-maximum uitgekomen kan worden.

De indexering van bezoldigingsmaxima

In de eerste plaats wordt het algemene bezoldigingsmaximum verhoogd van € 187.000,00 naar € 193,536,00.
 
Op deze verhoging worden de maxima in de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting van de klassen A tot en met G aangepast.

Op grond van de nieuwe Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg en jeugdhulp en de nieuwe Regeling sectorale bezoldigingsnorm topfunctionarissen zorgverzekeraars worden de bezoldigingsmaxima vanaf 2019 in de jeugdhulp en zorg op andere wijze geïndexeerd. Gebleken is dat met name kleinere rechtspersonen vaak drie of meer relevante financieringsbronnen hebben die wel van invloed zijn op de complexiteit. Die toegenomen complexiteit wordt nu meegewogen.
 
Ten slotte worden de bezoldigingsmaxima in de Regeling bezoldiging topfunctionarissen OCW-sectoren geïndexeerd met enkele technische aanpassingen.

De afkoop van vakantieaanspraak wordt in beginsel niet meer genormeerd

De werknemer heeft bij einde dienstverband recht op een uitkering in geld tot een bedrag van het loon naar het aantal vakantiedagen. Dit is de zogeheten afkoop van vakantieaanspraak.
 
Wanneer een topfunctionaris al aan zijn bezoldigingsmaximum zit, zal de uitbetaling van vakantiedagen leiden tot een overschrijding van het maximum. Die overschrijding heeft als gevolg dat het bedrag dat boven het bezoldigingsmaximum uitkomt onverschuldigd is betaald aan die topfunctionaris. De instelling zal dit bedrag moeten terugvorderen.

De vraag kan gesteld worden of dit tot een rechtvaardige situatie leidt. Immers, op grond van de WNT is het gewoon mogelijk de vakantiedagen op te nemen en daarmee loon over die dagen te ontvangen, terwijl uitbetaling van diezelfde dagen kan leiden tot overschrijding van het maximum en daarmee een ‘onverschuldigde betaling’.
Een vakantiedag heeft in ieder geval voor de topfunctionaris economisch dezelfde waarde, zowel bij afkoop als bij opname. Voor de instelling kan dit anders liggen. Opname van vakantiedagen zal de instelling in de regel meer kosten, want de premies voor werknemersverzekeringen en pensioen lopen gewoon door.
 
Om te voorkomen dat de vakantieaanspraak volledig moet worden opgegeven indien een topfunctionaris al aan de max zit, wordt vanaf 1 januari 2019 in de Uitvoeringsregeling WNT bepaald dat de vakantieaanspraak mag worden afgekocht tot een maximum van vier keer de overeengekomen arbeidsduur (de wettelijke vakantieaanspraak). . Met deze regel wordt afkoop dus toegestaan. Ook wanneer een topfunctionaris al een maximale bezoldiging ontvangt.
 
Wel is er een maximum verbonden aan de afkoop. De aanspraak mag niet verder gaan dan opgebouwde dagen over 12 maanden voorafgaand aan het vertrek.
Op die 12 maanden is een uitzondering mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan langdurige ziekte waardoor de vakantieaanspraak niet (volledig) kan worden opgenomen.

Afsluitend

Benieuwd naar bijdrage 2/3 van volgende week?
In die bijdrage staat het begrip ‘gewezen topfunctionaris’ centraal, en onder meer de vraag of schadevergoedingen en smartengelden als bezoldiging wordt aangemerkt.
De aanpassingen zullen van invloed zijn op de uitvoeringspraktijk van de WNT.
 
De Wet normering topinkomens en onderliggende regelgeving vormt een complex geheel. Het is niet voor niets dat vanuit de (uitvoerings)praktijk met regelmaat kritiek wordt geuit op de vraag of de wet wel voldoende eenduidig is en toegankelijk.

Vragen? Handvatten nodig bij toepassing van de Wet normering topinkomens?