E-book doorverkopen auteursrechtinbreuk?

In een recente uitspraak oordeelde het Hof van Justitie van de Europese Unie (‘HvJ’) dat het doorverkopen van e-books leidt tot auteursrechtinbreuk. Het HvJ oordeelde echter eerder dat het doorverkopen van computerprogramma’s niet leidt tot auteursrechtinbreuk. Hierdoor doet zich de vraag voor welke digitale bestanden nou wel, en welke juist niet, mogen worden doorverkocht. Wij leggen dit uit.

Feiten

Tom Kabinet biedt tweedehands e-books aan. Leden van dit platform kunnen tegen € 2,00 een tweedehandse e-book downloaden. Wanneer deze leden een e-book aan het platform verstrekken, krijgen zij spaarpunten. De leden mogen alleen legaal aangeschafte e-books verkopen.

Procedure

De Nederlands Uitgeversbond (‘NUV’) en de Groep Algemene Uitgevers (‘GAU’) behartigen de belangen van rechthebbenden. NUV en GAU zijn van mening dat het verkopen van tweedehands e-books inbreuk maakt op de auteursrechten van rechthebbenden. De rechtbank stelt vervolgens een prejudiciële vraag aan het HvJ. Kort gezegd vraagt de rechtbank zich af of inderdaad sprake is van auteursrechtinbreuk, dan wel van uitputting.

Uitputting

Uitputting komt er kort gezegd op neer dat wanneer een beschermd werk is gekocht, men dat werk ook mag doorverkopen. Wanneer iemand dus een boek koopt, mag diegene dat boek in principe ook doorverkopen. Uitputting is echter bedoeld voor fysieke werken en niet voor digitale bestanden.

Het HvJ oordeelde in het Oracle/Usedsoft-arrest echter eerder dat de verkoop van computerprogramma’s ook leidt tot uitputting. Computerprogramma’s genieten op basis van de Software-Richtlijn ook auteursrechtelijke bescherming. De Software-Richtlijn is in dit kader een bijzondere regeling van het auteursrecht.

Oordeel HvJ

Door het Oracle/Usedsoft-arrest, kan men denken dat de verkoop van tweedehands e-books wel is toegestaan. Dat is niet het geval. Het HvJ oordeelt namelijk dat e-books geen computerprogramma’s zijn in de zin van de Software-Richtlijn. Dat heeft het gevolg dat de ‘traditionele’ auteursrechtelijke regelingen van toepassing zijn op e-books. Deze regelingen houden vast aan het onderscheid tussen digitale en fysieke bestanden: alleen bij fysieke bestanden kan sprake zijn van uitputting. Digitale bestanden mag men dus niet doorverkopen wanneer geen sprake is van een computerprogramma.

Het feit dat een e-book ook een computerprogramma kan bevatten, leidt niet tot een ander oordeel. In dat geval is het computerprogramma een ondergeschikt onderdeel van een e-book, nu het vanuit een auteursrechtelijk perspectief bij een e-book gaat om de inhoud; niet om de software die erachter zit.

Onderscheid e-book/boek

Het HvJ wijst er nog op dat het verschillend behandelen van e-books en boeken in auteursrechtelijke zin gerechtvaardigd is. Zo zijn bij tweedehands e-books geen gebruikssporen zichtbaar. Daarnaast hoeft bij de verkoop van e-books niet zoveel inspanning te worden verricht zoals bij de verkoop van boeken. Het rechtvaardigen van handelen in tweedehands e-books kan in dit kader een grote nadelige invloed hebben op het verdienmodel van rechthebbenden.

Gevolg oordeel HvJ?

Het gevolg van het oordeel van het HvJ is dat de tweedehands handel in digitale bestanden niet is toegestaan, tenzij sprake is van een computerprogramma in de zin van de Software-Richtlijn. E-books, MP3-bestanden en digitaal videomateriaal mogen dus niet worden doorverkocht zonder de toestemming van de rechthebbenden. Licenties voor software daarentegen komen wel in aanmerking voor uitputting. Ook hierbij gelden kanttekeningen die wij omwille van de leesbaarheid van dit artikel niet bespreken.

Slotsom

Het tweedehands verkopen van e-books is niet toegestaan. Een e-book is namelijk geen computerprogramma. Hierdoor is voor de verkoop van tweedehands e-books toestemming van de rechthebbende vereist. De vraag is echter of een rechthebbende deze toestemming ooit verleent, nu de verkoop van originele e-books hem meer oplevert.

Onze advocaten komen vaak in aanraking met de ‘(ver)koop’ van licenties en digitale bestanden. Heeft u vragen over auteursrechtelijke kwesties of het gebruik van (software)licenties? Neemt u contact op met onze advocaten intellectueel eigendom & ICT.