Europees Hof zet een streep door de pre-pack

Werknemers blijven beschermd bij – ‘voorgekookte’ – doorstart van een onderneming bij faillissement. Dat blijkt uit een uitspraak van het Europees Hof over de zogenaamde pre-pack.

Wat is een pre-pack?

Een bedrijf dat in grote nood verkeert, is meestal niet interessant om overgenomen te worden, omdat alle werknemers met al hun arbeidsvoorwaarden op grond van de wet mee overgaan.
Deze wet geldt niet bij faillissement van het bedrijf. Om die reden is de pre-pack bedacht.

Een pre-pack is een doorstart, die een bewindvoerder (die in het faillissement de curator wordt) en de rechtbank vóór het faillissement in stilte voorbereiden. Zodra het faillissement is uitgesproken, draagt de curator onmiddellijk de onderneming – zonder personeel – over. De koper kiest vervolgens zelf de werknemers uit, die hij wil overnemen. Deze werknemers krijgen dan een nieuwe arbeidsovereenkomst met nieuwe, mogelijk mindere, arbeidsvoorwaarden aangeboden. Oudere werknemers met lange dienstverbanden vallen daarbij meestal buiten de boot.

Faillissement Estro Groep B.V.

Tot aan haar faillissement was de Estro Groep B.V. met circa 380 vestigingen en ongeveer 3600 werknemers het grootste kinderopvangbedrijf in Nederland. Na het faillissement heeft Smallsteps B.V. in het kader van een pre-pack circa 250 kinderopvangverblijven van Estro Groep gekocht en ca. 2600 werknemers overgenomen. Alle overige werknemers zijn ontslagen. Een aantal van deze ontslagen werknemers was van mening dat zij van rechtswege in dienst waren gekomen van Smallsteps met behoud van hun arbeidsvoorwaarden.

Verwijzing naar het Hof van Justitie van de EU

De kantonrechter, die de vorderingen van deze werknemers moest behandelen, heeft het Europees Hof eerst gevraagd hoe de pre-pack zich verhoudt tot de wettelijke bescherming van werknemers bij overgang van onderneming, waarvoor in faillissement een uitzondering geldt.
Met andere woorden: kan een pre-pack worden aangemerkt als een faillissementsprocedure, waarop de ontslagbescherming van werknemers bij overgang van onderneming niet van toepassing is?

Hof van Justitie EU

Het Europees Hof heeft naar aanleiding van deze vraag vastgesteld dat de pre-pack geen wettelijke grondslag heeft. Deze pre-pack wordt niet uitgevoerd onder toezicht van de rechtbank, maar door de leiding van de onderneming, die de onderhandelingen voert en de besluiten neemt om daarmee de verkoop van de – nog failliet te verklaren – onderneming voor te bereiden.

Het Hof bepaalt dat ook bij een pre-pack de bescherming van werknemers behouden blijft.
Dit betekent dat bij een vóór de faillietverklaring voorbereide en onmiddellijk ná het faillissement uitgevoerde doorstart alle werknemers van rechtswege mee overgaan en hun arbeidsvoorwaarden behouden.

Door deze uitspraak is vermoedelijk een einde gekomen aan de pre-pack en is het niet langer mogelijk via faillissement eenvoudig een reorganisatie en personeelsinkrimping door te voeren.