Geen censuur voor reputatiebescherming uitvaartondernemer

Reputatiebescherming van over lijken gaande uitvaartondernemer rechtvaardigt geen censuur bij Undercover in Nederland

De voorzieningenrechter oordeelt dat de bescherming van de reputatie van een uitvaartonderneming, geen verbod rechtvaardigt voor een uitzending van Undercover in Nederland. Deze uitzending toont diverse misstanden bij een uitvaartonderneming. De onderneming vreest voor reputatieschade, maar dat belang weegt niet op tegen de vrijheid van meningsuiting. Undercover in Nederland mocht de aflevering dan ook uitzenden. Hieronder volgt meer informatie.

Misstanden

Undercover in Nederland stelt aan de hand van verborgen camera’s diverse misstanden aan de kaak bij een uitvaartonderneming uit Voorburg. Daarbij infiltreren relaties de uitvaartonderneming. Uiteindelijk komen de volgende misstanden aan het daglicht:

• een lijk wordt buiten de koelcel bewaard. Dat doet de uitvaartonderneming naar haar zeggen vaker;

• een nabestaande is voorgelogen over de plek waar zijn moeder is gecremeerd. De uitvaartonderneming vermeldde dat de moeder in het crematorium van de ondernemer in Voorburg is gecremeerd, terwijl dat werkelijk in Duitsland gebeurde. De onderneming heeft echter geen crematorium en vermoedelijk ook niet de juiste papieren voor het vervoeren van lijken naar Duitsland. Wel verstrekte de onderneming een vervalste crematieverklaring aan de nabestaande, waarin stond dat de moeder in Voorburg was gecremeerd;

• kisten en onderdelen daarvan worden hergebruikt. Zo demonteert de onderneming onderdelen voordat de kist het crematorium ingaat;

• in het bedrijfspand van de ondernemer staan diverse urnen met as erin en ligt ook as op de grond;

• de ondernemer vervangt dure kisten (waarvoor de nabestaanden betalen) met goedkope kisten voordat het lijk het crematorium ingaat.

Later in de uitzending blijkt dat de ondernemer bij zijn eigen huis een lijk bewaarde. Uit de uitzending blijkt verder dat voornoemde misstanden de ondernemer geld besparen. De ondernemer ‘gaat over lijken’, aldus de presentator van de uitzending.

Standpunt ondernemer

De ondernemer vordert een verbod van de uitzending. Volgens de ondernemer is de uitzending gebaseerd op onterechte beschuldigingen en onrechtmatige bejegeningen, door onderzoek te doen naar aanleiding van een tip van een concurrent. Ook zijn de gegevens onrechtmatig verkregen. De ondernemer wordt aan de schandpaal genageld. Volgens de ondernemer wilden de infiltranten hem concurrentie aandoen doordat de infiltranten zelf een onderneming wilden starten.

Oordeel rechter

De voorzieningenrechter constateert dat een verbod leidt tot censuur. Dat is alleen toegestaan indien (i) de publicatie tot onherstelbare schade leidt, (ii) de publicatie achteraf als onrechtmatig kwalificeert en (iii) de gevolgen achteraf onherstelbaar zijn door middel van een rectificatie of schadevergoeding. Daarnaast dient het recht op privacy te worden afgewogen tegen de vrijheid van meningsuiting.

Een onderneming heeft geen recht op privacy, maar hooguit aanspraak op reputatiebescherming. Het belang om de misstanden van de ondernemer aan de kaak te stellen, weegt zwaarder dan de reputatie van de onderneming. Het reputatieverlies is in dit geval het voorzienbare gevolg van het handelen van de ondernemer. De ondernemer wordt verder niet bij naam genoemd en zijn portret is ook niet in beeld. Ook kreeg de ondernemer gelegenheid voor een weerwoord. De uitzending is hiermee dan ook niet onrechtmatig.

Slotsom

De vrijheid van meningsuiting weegt zwaarder dan het belang van de ondernemer. Zonder het gebruik van de verborgen camera, waren de misstanden niet tot amper te bewijzen. Doordat de ondernemer geanonimiseerd is en een weerwoord heeft kunnen geven, handelt Noordkaap TV Producties, de producent van Undercover in Nederland, niet onrechtmatig. De reputatieschade heeft de ondernemer kort gezegd aan zichzelf te wijten.

Bij publicaties adviseren wij altijd zorgvuldig te werk te gaan. Een publicatie kan leiden tot onherstelbare schade. Twijfelt u of een publicatie onrechtmatig is? Neemt u dan contact op met onze advocaten intellectuele eigendom.