Let bij bedrijfsovername op achterstallige (pensioen)premies!

Stelt u zich eens voor: onlangs hebt u een branchegenoot overgenomen. Dan kan het bedrijfstakpensioenfonds, waar u al jaren verplicht aan deelneemt, achterstallige pensioenpremies van u vorderen die uw branchegenoot voor de overname had moeten betalen. Heeft de vordering van het bedrijfstakpensioenfonds op u als verkrijger kans van slagen?

Rechten en verplichtingen gaan mee over

Op basis van de huidige stand van de jurisprudentie is het antwoord op deze vraag ja.

Rechten en verplichtingen uit de arbeidsovereenkomst gaan bij een bedrijfsovername van rechtswege mee over. Volgens de huidige rechtspraak geldt dat ook voor de premie die de werkgever aan het bedrijfstakpensioenfonds verschuldigd is. Daarbij heeft een bedrijfstakpensioenfonds een zelfstandig vorderingsrecht op de verkrijgende werkgever. Dat betekent dat het bedrijfstakpensioenfonds de verkrijgende werkgever rechtstreeks kan aanspreken.

Onduidelijkheid

Twee gerechtelijke instanties hebben zich over deze specifieke situatie uitgelaten. 

Vervreemder (de verkopende partij) en verkrijger (de kopende partij) waren beiden verplicht aangesloten bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor het glazenwassers- en schoonmaakbedrijf. Vervreemder heeft bij de verkoop een premieachterstand. Dat sprake is van een premieachterstand is bekend bij verkrijger en is verdisconteerd in de waarde van de onderneming, hoewel de hoogte niet bekend is. Pas drie jaar later blijkt deze ongeveer 2 miljoen euro te betalen. De vervreemder is inmiddels failliet.

Zowel de kantonrechter als het gerechtshof hebben geoordeeld dat het bedrijfstakpensioenfonds een rechtstreeks vorderingsrecht heeft op de verkrijger. Hoe de Hoge Raad tegen de zaak aankijkt, is echter (nog) niet bekend. Beide uitspraken zijn in de literatuur bovendien kritisch becommentarieerd. Met name de motivering van het zelfstandig vorderingsrecht wordt als mager beschouwd.

Daar staat echter tegenover dat in Europese rechtspraak ook al eens derdenwerking is aangenomen in een specifieke sociale zekerheidszaak. Over de toepasbaarheid van deze uitspraak op de onderhavige situatie zijn overigens ook de meningen verdeeld.

Vergelijkbare situaties

Of de huidige uitspraken toepasbaar zijn voor enigszins vergelijkbare situaties blijft ook onduidelijk. Het betrof hier immers een zeer specifieke situatie. Zowel vervreemder als de verkrijger vielen onder de werkingssfeer van hetzelfde bedrijfstakpensioenfonds.

Hoe een rechter gaat oordelen indien de vervreemder en verkrijger onder de werkingssfeer van een ander pensioenfonds vallen, is onbekend en op basis van de huidige uitspraken slecht voorspelbaar.

Daarnaast is de situatie denkbaar dat niet een pensioenfonds de pensioenregeling uitvoert, maar een verzekeraar. De huidige jurisprudentie geeft zeer zeker onvoldoende aanknopingspunten om zonder meer een zelfstandig vorderingsrecht op de verkrijgende werkgever aan te nemen. 
Bedenk u echter wel dat de werknemer in die situatie veel eerder belang heeft bij het instellen van een rechtstreekse vordering op u als verkrijger.

Nadat de verzekeraar de premieachterstand heeft gemeld, kan de verzekeraar immers de pensioenopbouw staken. Een pensioenfonds kan echter geen beroep doen op het adagium ‘geen premie - geen pensioen’. Het belang van de werknemer om dan de werkgever te verplichten premie aan het pensioenfonds te voldoen, is dan ook nauwelijks aanwezig.

Wat moet u met deze onduidelijkheid?

Indien u op voorhand voorkomt dat discussie kan ontstaan, kunt u de onduidelijkheid verder aan u voorbij laten gaan. U voorkomt dat discussie ontstaat door u bij een bedrijfsovername te voorzien van de juiste informatie over de pensioensituatie van de vervreemder. 

Bedenk daarbij bovendien dat indien de vervreemder een pensioenregeling heeft bij een verzekeraar, de vervreemder toch onder de werkingssfeer van een bedrijfstakpensioenfonds kan vallen. De vervreemder is zich in die situatie vaak niet eens bewust van mogelijke premievorderingen.
Ook kan de overname voor u tot gevolg hebben dat u zich binnen de reikwijdte van een verplichtstelling gaat begeven.

Wij adviseren u graag over de mogelijkheden in uw specifieke situatie.