Vloggers zijn onderworpen aan veel regels. Zo moeten vloggers rekening houden met de privacy van degene die zij filmen, zoals bij het vloggen met kinderen in beeld. Vloggers mogen elkaar ook niet zomaar beschuldigen van oplichting. In een recente zaak bij de Reclame Code Commissie (‘RCC’) is geklaagd over Enzo Knols vlog over de productie van Boerderijchips. Het was volgens de klager niet duidelijk dat sprake was van reclame. Wij bespreken deze zaak hieronder verder.
De klacht bij de Reclame Code Commissie
In de bewuste vlog filmt Enzo Knol het productieproces van Boerderijchips van Hoeksche Hoeve. De chips komen daarbij veelvuldig in beeld. Volgens de klager betreft het hier reclame, zonder dat dat voor het publiek duidelijk is. Enzo Knol diende bijvoorbeeld de hashtags #ad of #spon te gebruiken.
Standpunten Enzo Knol en Hoeksche Hoeve
Enzo Knol en Hoeksche Hoeve voeren onder meer de volgende verweren. Volgens hen is geen sprake van reclame, nu de vlog vooral informatieve doeleinden heeft: men wordt geïnformeerd over het productieproces. De Boerderijchips waren maar even in beeld in een fragment van 25 minuten. Het geld dat Enzo Knol ontving van Hoeksche Hoeve betreft een onkostenvergoeding voor het reizen en het gebruik van Enzo Knols intellectuele eigendomsrechten. Bovendien maakte Enzo Knol met name reclame voor zijn eigen chips.
RCC: sprake van reclame en een relevante relatie
Volgens de RCC is voor de kwalificatie van reclame niet vereist dat de reclame constant in beeld is: ook bij een kort fragment kan sprake zijn van reclame. De chipsverpakkingen zijn weliswaar niet direct in beeld, maar de naam van het bezochte bedrijf is al snel duidelijk. Dit blijkt uit de logo’s op de bedrijfskleding. Doordat sprake is van reclame, dient de reclame duidelijk herkenbaar te zijn (art. 3 sub a Reclamecode Social Media (‘RSM’)).
Doordat Enzo Knol geld ontvangt voor zijn inspanningen, is sprake van een ‘relevante relatie’ die duidelijk in beeld moet zijn (art. 3 sub b RSM). Enzo Knol kon dit verduidelijken door de hashtag #ad of #spon te gebruiken. Door dit niet te doen, is de RSM niet nageleefd.
Verplichtingen uit RSM niet direct afdwingbaar bij de rechter, maar wel via een omweg
De RCC is geen rechterlijke instantie en doet enkel aanbevelingen. Het negeren van die aanbeveling is echter niet aan te raden. De Stichting Reclame Code plaatst het bedrijf (of de influencer) dan op de zwarte lijst op haar website.
Alhoewel de verplichtingen uit de RSM niet direct afdwingbaar zijn bij de rechter, kan dat via een andere weg wel gebeuren. Het niet naleven van de RSM kan men namelijk ook gelijkstellen aan een oneerlijke/misleidende handelspraktijk. Deze regels zijn wel afdwingbaar bij de rechter. Bovendien is de ACM bevoegd om bij het niet naleven van vele oneerlijke/misleidende handelspraktijken een boete op te leggen.
Slotsom
Als vloggers betaald worden voor het promoten van een product, moeten zij dat duidelijk kenbaar maken. Gebeurt dat niet, dan schenden zulke vloggers mogelijk meerdere regels. Onze advocaten intellectueel eigendom en ICT adviseren u graag bij het maken van reclame via vloggers.
Vera Rhebergen-Vaags
Paul Schepel
Bo Simmelink