Schoorsteenbrand: kunt u jaarlijks onderhoud bewijzen?

Kunt u als uw woning is afgebrand bewijzen dat uw schoorsteen jaarlijks is geveegd?

Houtkachels zijn populair. Een houtkachel is niet alleen gezellig, maar geeft ook een warme woonkamer. Dit is de reden dat veel woningeigenaren ervoor kiezen een houtkachel te plaatsen. De keerzijde is dat de houtkachel een verhoogd risico met zich meebrengt op brand. Zeker als deze ondeskundig wordt geplaatst. Reden te meer om de houtkachel te laten plaatsen door een gespecialiseerd bedrijf. Maar ook een gespecialiseerd bedrijf kan fouten maken.

De meeste woningeigenaren met een houtkachel laten de schoorsteen jaarlijks onderhouden c.q. vegen door een gespecialiseerd bedrijf. Betaling gaat niet altijd via de bank. Het is niet ongebruikelijk dat de schoorsteenveger contant betaald wenst te worden. En het papieren betaalbewijs wordt vervolgens bewaard in de verzekeringsmap.

Stel: u steekt de kachel aan en korte tijd later ontstaat er brand in of nabij het rookgasafvoerkanaal. De gehele woning brandt af. Kunt u als uw woning is afgebrand bewijzen dat uw schoorsteen jaarlijks is geveegd? Deze vraag was aan de orde in het arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 3 september 2019: http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:GHARL:2019:7286.

Casus

Kort nadat de houtkachel is aangestoken ontstaat er brand, waarna de gehele woning afbrandt. De schade is aanzienlijk. Omdat er sprake is van onderverzekering wordt de schade niet volledig gedekt onder de verzekering, met als gevolg dat de woningeigenaar met een deel van de schade blijft zitten.

De woningeigenaar spreekt het bedrijf aan dat de kachel heeft geïnstalleerd en stelt zich op het standpunt dat er fouten zijn gemaakt bij het plaatsen van de houtkachel en het aanleggen van het rookgasafvoerkanaal. Het bedrijf verweert zich en stelt zich onder meer op het standpunt dat er waarschijnlijk sprake is geweest van een schoorsteenbrand.

Kachelspecialist heeft de installatievoorschriften niet nageleefd

Het hof is in zijn tussenarrest van 18 september 2018 tot het oordeel gekomen dat de kachelspecialist niet heeft voldaan aan de norm dat bij het installeren van het rookgasafvoerkanaal een afstand van 50mm tot brandbare materialen in acht moet worden genomen. En evenmin aan het installatievoorschrift van de leverancier dat er ter plaatse van de dak doorvoer een omkokering moet worden aangebracht.

Wat moet de woningeigenaar bewijzen?

Het Hof geeft aan dat de woningeigenaar moet bewijzen dat de brand is ontstaan door het niet naleven van de installatievoorschriften en de hitte die hierdoor is ontstaan. Volgens het Hof zal mogelijk voldoende zijn dat de woningeigenaar alsnog aantoont dat de schoorsteen in de jaren voorafgaand aan de brand is geveegd. Want daarmee wordt de enige resterende alternatieve verklaring waarom de brand ter hoogte van het rookgasafvoerkanaal is begonnen, te weten een schoorsteenbrand, mogelijk terzijde geschoven.

Hoe heeft de woningeigenaar het bewijs geleverd?

Kennelijk beschikte de woningeigenaar (waarschijnlijk als gevolg van de brand) niet over de betaalbewijzen van de schoorsteenveger. Omdat de woningeigenaar de schoorsteen tegelijk met de buurman liet vegen kon hij met de getuigenverklaring van de buurman alsnog aantonen dat de schoorsteen in de jaren voorafgaand aan de brand is geveegd. Dit was voor het Hof voldoende om met toepassing van de omkeringsregel een vermoeden van causaal verband tussen de gebrekkige wijze van installatie van het rookgasafvoerkanaal en de schade aan te nemen.

Tip voor de praktijk

Indien de schoorsteenveger contant wordt betaald en het betaalbewijs als gevolg van de brand teniet gaat, is het voor een woningeigenaar lastig te bewijzen dat de schoorsteen jaarlijks werd geveegd c.q. werd onderhouden. Niet iedereen laat de schoorsteen immers tegelijk met de buurman vegen.
In het geval van contante betaling is het dan ook aan te raden een foto van het betaalbewijs te maken en deze foto (ook) digitaal, bijvoorbeeld in de cloud of in de e-mailbox te bewaren.