Wanneer moet een zieke werknemer vakantiedagen opnemen?

In een eerder artikel, ‘Mag jij als werkgever vakantiedagen verrekenen met ziektedagen?’ is stilgestaan bij de situatie dat een werknemer vóór aanvang van zijn al aangevraagde vakantie ziek wordt. Naar aanleiding van dit artikel hebben wij meermaals de vraag gekregen hoe het zit met de omgekeerde situatie: een zieke werknemer stuurt jou een e-mail dat hij op vakantie wil gaan. Moet je dit toestaan als werkgever of mag je dit weigeren? In welke situatie moet de werknemer hiervoor dan vakantiedagen opnemen? En wanneer vervallen de vakantiedagen van een zieke werknemer? In dit artikel geven we antwoord op deze vragen.

Het recht om tijdens ziekte met vakantie te gaan

Vooropgesteld: een zieke werknemer heeft net als elke andere werknemer recht op vakantie. De vakantie heeft hetzelfde doel als bij een gezonde werknemer, namelijk: herstellen en/of uitrusten van de verplichtingen die volgen uit de arbeidsovereenkomst. Dit wordt ook wel de recuperatiefunctie genoemd. In het geval van een zieke werknemer gaat het dan om het herstellen en/of uitrusten van zijn of haar re-integratieverplichtingen. 

Het is hierbij wel van belang dat de vakantie het herstel en de re-integratie niet belemmert of vertraagt. Twijfel je of dat het geval is, dan kan je de bedrijfsarts inschakelen om te onderzoeken of er medische bezwaren zijn tegen de vakantieplannen van de werknemer. Als de bedrijfsarts geen medische bezwaren heeft, dan mag de werknemer gewoon op vakantie en is er geen medische reden om de vakantieaanvraag te weigeren. Als werkgever kan je dan alleen nog een vakantieaanvraag weigeren als je een zwaarwegend bedrijfsbelang hebt. 

Meer weten over dit onderwerp? 

Meer weten over dit onderwerp?
Wil je meer weten over het opnemen van vakantiedagen voor zieke werknemers? Joke denkt graag met je mee.

Contact Joke

Werknemer met re-integratieverplichtingen

Tijdens de vakantie wordt de zieke werknemer vrijgesteld van zijn of haar re-integratieverplichtingen. De werknemer moet hiervoor wel vakantiedagen opnemen, net als de werknemer die tijdelijk vrijgesteld wil worden van zijn arbeidsverplichtingen. Een zieke werknemer die in het kader van de re-integratie enkele uren per week werkt, kan niet slechts vakantie opnemen ten aanzien van de uren waarin hij werkt. De volledige omvang van de genoten vakantiedagen wordt in mindering gebracht op het verlofsaldo en niet enkel de uren waarop de werknemer in het kader van de re-integratie werkt. 

Werknemer zonder re-integratieverplichtingen

Dit is anders bij een volledig zieke werknemer die is vrijgesteld van zijn of haar re-integratieverplichtingen. Aangezien een volledig zieke werknemer tijdens de vakantie niet kan herstellen en/of uitrusten van zijn of haar re-integratieverplichtingen, wordt de recuperatiefunctie niet vervuld. Je kan een volledig zieke werknemer op wie géén re-integratieverplichtingen rusten daarom niet verplichten om vakantie op te nemen. Als de werknemer toch aangeeft op vakantie te willen gaan, dan heeft dit tot gevolg dat er geen vakantiedagen mogen worden afgeboekt. 

Verrekenen van ziektedagen met vakantiedagen

Wanneer een zieke werknemer op vakantie wil gaan, is het soms mogelijk om de ziektedagen te verrekenen met vakantiedagen, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Dit is zowel het geval bij een zieke werknemer die vakantie kan opnemen (omdat op hem re-integratieverplichtingen rusten) als bij een zieke werknemer die geen vakantiedagen hoeft op te nemen (omdat op hem geen re-integratieverplichtingen rusten). 

Hoewel de Hoge Raad in 2023 heeft geoordeeld dat artikel 7:638 lid 8 BW alleen ziet op de situatie dat de werknemer ziek wordt vóór of tijdens een vakantie die reeds was vastgesteld voordat hij ziek werd, biedt artikel 7:637 BW een soortgelijke grondslag voor de situatie dat een zieke werknemer op vakantie wil gaan. 

Een zieke werknemer hoeft, ongeacht de vraag of hij of zij re-integratieverplichtingen heeft, geen vakantiedagen op te nemen, tenzij:

1. De werknemer in een voorkomend geval instemt dat de ziektedagen in mindering worden gebracht op het aantal bovenwettelijke vakantiedagen; of
2. Een schriftelijke overeenkomst verrekening van de bovenwettelijke vakantiedagen dit mogelijk maakt. 

Verval van vakantiedagen

In een eerder artikel over verjaring van vakantiedagen is uitvoerig stilgestaan bij de vraag wanneer opgebouwde, maar niet gebruikte, wettelijke vakantiedagen komen te vervallen.  Hieruit volgt – kortgezegd – dat de wettelijke vakantiedagen een half jaar na het jaar waarin ze zijn opgebouwd vervallen, mits de werkgever de werknemer ‘op precieze wijze’ en ‘tijdig’ heeft geïnformeerd over de nog openstaande vakantiedagen en hij de werknemer waarschuwt voor verval bij niet-tijdige opname. Deze korte vervaltermijn staat opgenomen in artikel 7:640a BW. 

Het wordt echter ingewikkeld in het geval een werknemer ziek is. De vervaltermijn van zes maanden geldt namelijk niet als een werknemer niet in staat was om vakantie te kunnen opnemen. Dit is het geval wanneer een werknemer gedurende het hele opbouwjaar en de daarop volgende zes maanden volledig ziek is geweest en niet heeft kunnen re-integreren. In dat geval komen de wettelijke vakantiedagen na het verstrijken van de vervaltermijn niet te vervallen.

De zieke werknemer zonder re-integratieverplichtingen moet echter wel aantonen dat hij niet in staat is geweest om zijn wettelijke vakantiedagen op te nemen. Wanneer er sprake is van volledige (100%) ziekte, volstaat een verslag van de bedrijfsarts. In dat geval geldt een vervaltermijn van vijf jaar voor de volledige zieke werknemer. Als de werknemer gedeeltelijk ziek is en wel re-integratieverplichtingen heeft, zelfs al is dat maar voor enkele uren per week, dan geldt de korte vervaltermijn zoals opgenomen in artikel 7:640a BW wel. 

Conclusie 

Om bovenstaande materie te verhelderen, schetsen we hieronder drie situaties:

Situatie 1: de werknemer wordt ziek na een vastgestelde vakantie of tijdens zijn vakantie

De werkgever kan géén vakantiedagen afschrijven, tenzij 1) de werknemer voor verrekening van ziektedagen met de wettelijke vakantiedagen uitdrukkelijk en gericht heeft ingestemd; of 2) een schriftelijke overeenkomst (bijv. een arbeidsovereenkomst of cao) verrekening van de bovenwettelijke vakantiedagen dit mogelijk maakt. 

Situatie 2: de zieke werknemer heeft re-integratiemogelijkheden en wil op vakantie

De werkgever kan de volledige omvang van de vakantiedagen afschrijven, ongeacht de mate van arbeidsongeschiktheid. 

Situatie 3: de zieke werknemer heeft geen re-integratiemogelijkheden en wil op vakantie

De werkgever kan géén vakantiedagen afschrijven, tenzij 1) de werknemer in een voorkomend geval instemt dat de ziektedagen in mindering worden gebracht op het aantal bovenwettelijke vakantiedagen; of 2) een schriftelijke overeenkomst verrekening van de bovenwettelijke vakantiedagen dit mogelijk maakt.

Neem contact op met JPR

Heb je vragen over het opnemen van vakantiedagen tijdens ziekte? De arbeidsrechtspecialisten van JPR helpen je graag verder!