Wanneer zijn beschuldigingen over vloggers onrechtmatig?

Beschuldigingen over concurrent-vlogger kunnen onrechtmatig zijn

Dat vloggers niet zomaar alles kunnen filmen, bleek al uit een eerder artikel. Ditmaal boog de voorzieninenrechter zich kort gezegd over de vraag of 0Fux Lexxxus van oplichtingspraktijken mocht beschuldigen. Vlogger 0Fux ging volgens de voorzieningenrechter te ver en sprak over een hetze. Meer informatie volgt in dit artikel.

De beschuldigingen

In een reeks van op YouTube en Instagram geplaatste berichten en video’s uit vlogger 0Fux beschuldigingen aan het adres van Lexxxus. 0Fux’ weergaf deze uitlatingen tevens als volgt in een Instagram-bericht:

‘Van gokken tijdens ramadan (..) stelen van arme kinderen (..) bestelen tijdens de ramadan van het iftar geld (..) mensen voor de gek houden met fake giveaways (..) neppe donaties (..) mijn moeder uitschelden tijdens de ramadan (..) tot aan foto’s plaatsen dat hij alcohol aan het benuttigen is oké, terwijl hij zahma een moslim is en ten tweede weet dat heel veel kinderen hem volgen (..) mensen aanzetten tot snitchen (..) zijn eigen dood faken voor een videoclip-promotie en wat volgers (..) de jongeren intimideren en bedreigen wanneer ze iets naar jou roepen wat jou niet bevalt (..) backstabben toen je mij wou hacken en Sait ervoor wou laten opdraaien (..) en niet te vergeten de Fiat en de Citroën, begrijpen jullie die? Dit allemaal wat ik jullie net heb opgenoemd is feitelijk onderbouwd.’

0Fux’ uitlatingen werden over de volgende vijf onderwerpen verdeeld en behandeld.

1. De verkochte Fehepods

Lexxxus ondervond leveringsproblemen bij de draadloze oordoppen die hij aanbood. 0Fux kwalificeert deze producten allereerst als ‘buttplugs’ en noemt ze ook ‘asspodz’. Volgens 0Fux licht Lexxxus zijn klanten op. Daarbij verwijst 0Fux naar diverse Instagram-reacties. Volgens de voorzieningenrechter blijkt nergens uit dat Lexxxus betrokken was bij die reacties. Verder vinden 0Fux’ uitlatingen geen grondslag in de feiten. Het belang van Lexxxus om ‘verstoken te blijven van de ongefundeerde aantijgingen’ weegt zwaarder dan 0Fux’ recht op vrijheid van meningsuiting. De betreffende uitlating is dan ook onrechtmatig.

2. De verlote auto

Naar aanleiding van de leveringsproblemen bij de Fehepodz, verlootte Lexxxus een Fiat Stilo onder de kopers. Volgens 0Fux is deze auto nooit geleverd. 0Fux verwijst daarbij naar het feit dat de verlote auto na de loting nog in een parkeergarage stond en pas later te naam is gesteld. Volgens 0Fux zou uit een gesprek met de garagehouder blijken dat de garagehouder beaamt dat Lexxxus een oplichter is. Lexxxus daarentegen voert aan dat de Fiat Stilo nog enige technische mankementen vertoonde en dat de winnaar uiteindelijk een benzineauto wilde. Hierdoor leverde Lexxxus een andere auto. Lexxxus onderbouwt dit met een factuur.

Naar aanleiding hiervan concludeert de voorzieningenrechter dat aan 0Fux’ uitlatingen een feitelijke grondslag ontbreekt. Het belang van Lexxxus om verschoond te blijven van ongefundeerde stellingen weegt hierdoor zwaarder dan 0Fux’ recht op vrijheid van meningsuiting. Lexxxus’ belang vloeit voort uit het recht op privacy. 0Fux’ uitlating is dan ook onrechtmatig.

3. Beschietingen van Lexxxus’ woning

Volgens 0Fux is Lexxxus’ woning beschoten omdat Lexxxus mensen aanspoorde om te ‘snitchen’. Ook hierbij ontbreekt een feitelijke grondslag. Het politieonderzoek naar de oorzaak van de schietpartij loopt nog, waardoor de aanleiding hiervoor nog onduidelijk is. Dat 0Fux van anderen hoorde dat Lexxxus een verrader is, rechtvaardigt 0Fux’ handelen niet. 0Fux’ uitspraken gingen volgens de voorzieningenrechter ‘ver over de schreef’. Ook hierbij weegt Lexxxus’ belang voor het behoud van zijn reputatie zwaarder dan 0Fux’ vrijheid van meningsuiting.

4. Door Lexxxus georganiseerde iftar

Volgens 0Fux stopte Lexxxus voor een iftar gedoneerd geld in eigen zak en ging hij van dat geld op vakantie en naar een casino. 0Fux onderbouwde dit onder meer met printscreens van tikkies waaruit zou blijken dat met de iftar meer geld is opgehaald dan dat eraan is uitgegeven. Uit een geluidsopname van de beheerder van het betrokken buurthuis zou blijken dat de beheerder de betreffende iftar uit eigen zak voldeed. 0Fux plaatst naar aanleiding hiervan een Instagram-bericht waarop Lexxus op een jetski is te zien met een drol die op zijn hoofd geplakt is en een tekstwolkje met de tekst ‘bedankt voor de donaties’.

Lexxxus overlegt bonnetjes en verklaart zijn inkomsten en uitgaven. Volgens de voorzieningenrechter blijkt hieruit dat Lexxxus de donaties aan de iftar heeft besteed. Bovendien vindt de voorzieningenrechter de stellingen van 0Fux tegenstrijdig: terwijl 0Fux stelt dat Lexxxus niet alle donaties aan de iftar heeft besteed, stelt 0Fux ook dat Lexxxus helemaal niets heeft betaald voor de iftar. ‘Het is of het één, of het ander’, aldus de voorzieningenrechter.

Het is wel zo dat het niet de grootste iftar is die ooit in Nederland heeft plaatsgevonden. Dat feit rechtvaardigt 0Fux’ uitlatingen nog niet. Wederom weegt Lexxxus’ recht op reputatiebescherming zwaarder.

5. Lijfspreuk

0Fux stelt dat Lexxxus de lijfspreuk ‘mehe-fehe’ van ‘D.’ heeft gestolen, zonder dat Lexxxus kort gezegd daarvoor op enigerlei wijze erkenning geeft aan ‘D.’. 0Fux verwijst hierbij naar een verklaring van ‘D.’ zelf, waarin ‘D.’ zijn verbazing uit over Lexxxus’ gebruik van die spreuk, zonder daarvoor erkenning te krijgen. Lexxxus geeft echter aan dat hij in een radio-interview uit maart 2018 ‘D.’ al de benodigde erkenning voor het gebruik van deze kreet heeft gegeven. Dit weersprak 0Fux niet, waardoor 0Fux’ beschuldiging geen feitelijke grondslag heeft en onrechtmatig is.

Overige relevante standpunten en overwegingen

In de procedure voerde Lexxxus aan dat hij zich sinds 2011 distantieerde van zijn imago als gangster-rapper en dat hij zich probeert neer te zetten als jongerenhelper en inspirator. Een goede reputatie is daarbij van belang. 0Fux voerde daartegen aan dat hij misstanden aan de kaak stelt door het publiek te waarschuwen voor een gangster-rapper die voortdurend geld afhandig maakt van zijn jonge en makkelijk beïnvloedbare publiek. Daarnaast is Lexxxus als gangster-rapper volgens 0Fux gebaat bij een imago als bad boy en ondervindt hij van 0Fux’ uitlatingen geen schade.

De voorzieningenrechter kwalificeert 0Fux uitlatingen echter niet als misstanden, maar als ‘goeddeels eigen verzinsels, gebaseerd op het selectief winkelen in en bewust verdraaien van de feiten’. Het feit dat Lexxxus de logistieke aspecten achter oordoppenhandel onderschatte, maakt Lexxxus nog geen oplichter. De uitlatingen doet 0Fux bovendien in een negatief context en met gebruik van taal die ‘in het algemeen niet erg geëigend [is] voor consumptie door jongeren’. Doordat 0Fux veel volgers heeft, zijn de gevolgen van zijn beschuldigingen mogelijk groot voor Lexxxus.

Gevolgen van de uitspraak voor 0Fux

De uitspraak van de voorzieningenrechter heeft het gevolg dat 0Fux alle berichten met onrechtmatige uitlatingen over Lexxxus moet verwijderen van het internet. 0Fux mag dergelijke uitlatingen ook niet meer doen. Ook is 0Fux verplicht om op zijn Instagram- en YouTubepagina een rectificatie (in dikgedrukte Times New Roman-lettergrootte 14) te plaatsen, waarin 0Fux kort gezegd aangeeft dat hij door zijn uitlatingen over Lexxxus onrechtmatig heeft gehandeld. Aan deze vorderingen wordt een dwangsom van € 1.000,00 per overtreding gekoppeld.

Lexxxus vorderde ook nog een voorschot op een schadevergoeding van € 50.000,00. Dit wijst de rechter af, nu deze vordering onvoldoende is onderbouwd en geen sprake is van een spoedeisend belang. Daarbij geldt dat bij schadevergoedingen in een kort geding, rechters zich terughoudend dienen op te stellen. In een bodemprocedure ligt dat anders. Het is de vraag of een bodemprocedure nog volgt. Wel is 0Fux veroordeeld in de proceskosten van € 1.995,05.

Slotsom

Vloggers en influencers hebben gezien hun aantallen volgers de mogelijkheid om een boodschap aan een groot publiek mede te delen. Vloggers dienen bij de inhoud van hun vlogs dan ook zorgvuldig te werk te gaan wanneer zij uitlatingen doen over andere vloggers. Doen vloggers dat niet, dan kan dat gevolgen hebben voor de inhoud van (en inkomsten uit) hun vlogkanaal.

Hebt u vragen over de rechtmatigheid van een publicatie, waarbij eventueel het portretrecht ook meespeelt, neemt u dan contact op met onze advocaten intellectuele eigendom. Wij adviseren u graag en tijdig, om onherstelbare gevolgen te voorkomen.