Werkgever aansprakelijk wegens schending van zijn zorgplicht

Op 28 november 2023 heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden zich gebogen over een zaak rond Arriva. De vraag was of Arriva aansprakelijk is voor de schade die een treinmachinist stelt te hebben geleden. De uitspraak is hier terug te lezen. 

Wat speelde er in deze zaak?

Het gaat in deze zaak om een werknemer die als treinmachinist heeft gewerkt voor Arriva. In de periode juni 2013 – september 2015 is hij betrokken geweest bij meerdere incidenten. Waaronder (bijna) aanrijdingen, spoorlopers, suïcidepogingen en agressie van reizigers. In deze korte tijd springen twee incidenten er uit. In december 2013 was zijn eigen leven in gevaar doordat een zwaar object door de voorruit van de cabine kwam waarin hij zich bevond. In juli 2014 was sprake van een aanrijding met een auto waarbij meerdere mensen zijn omgekomen. 

Na het incident in december 2013 heeft er een gesprek plaatsgevonden met de werknemer waarin hij heeft aangegeven dat hij zich niet goed opgevangen voelde. Na het ongeluk in juli 2014 is hij doorverwezen naar HSK voor een behandeltraject. Arriva zit de werknemer bovendien behoorlijk op de huid met betrekking tot zijn omgang met passagiers en zijn functioneren. In de jaren daarna valt de werknemer meerdere keren voor langere perioden uit en is een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) gediagnosticeerd. Sinds 2019 wordt aan hem een WIA-uitkering toegekend. Het dienstverband met Arriva is vanaf medio 2019 geëindigd. De werknemer vordert betaling van alle door hem gelede schade, omdat Arriva tekortgeschoten zou zijn in haar zorgplicht. De kantonrechter heeft in eerste aanleg de vorderingen van de werknemer afgewezen. De werknemer is vervolgens in hoger beroep gegaan.

Wettelijke zorgplicht voor werkgevers

De wettelijke zorgplicht voor de werkgever is opgenomen in artikel 7:658 BW. Uit de rechtspraak van de Hoge Raad volgt dat artikel 7:658 BW de werknemer geen absolute bescherming biedt tegen het gevaar van het ontstaan van een beroepsziekte. Artikel 7:658 BW verplicht de werkgever wel om de maatregelen te treffen die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt. Wat van de werkgever in redelijkheid mag worden verwacht, hangt af van de omstandigheden van het geval. Gelet op de ruime strekking van de zorgplicht kan niet te snel worden aangenomen dat de werkgever hier aan heeft voldaan. 

Oordeel van het hof

Tussen partijen staat niet ter discussie dat sprake is van causaal verband. En daarbij dat de werknemer lijdt aan PTSS die tijdens zijn werkzaamheden voor Arriva is ontstaan. Voor toewijzing van de vordering van de werknemer is daarnaast nodig dat Arriva haar zorgplicht heeft geschonden. Ook moet er causaal verband bestaan tussen deze zorgplichtschending en het ontstaan van de PTSS. 

Het hof oordeelt hierover als volgt:

• Gelet op de incidenten in december 2013 en juli 2014 rustte na het eerste ongeval, maar zeker na het tweede ongeval, een vergaande verplichting op Arriva tot het verzorgen van adequate nazorg voor de werknemer. Arriva heeft naar het oordeel van het hof onvoldoende onderbouwd dat zij aan deze verplichting heeft voldaan. Hoewel de werknemer na het ongeval in 2013 aangaf dat het niet goed met hem ging en dat hij begeleiding had gemist na het ongeval, heeft de leidinggevende van werknemer hem toen geen (externe) begeleiding aangeboden. 
• Na het ongeval in juli 2014 heeft Arriva er wel voor gezorgd dat werknemer op korte termijn terecht kon bij HSK. Toen de werknemer in maart 2015 volledig zijn werk hervatte, wist Arriva dat zij te maken had met een kwetsbare werknemer. Arriva heeft niet onderbouwd dat zij maatregelen heeft genomen om de werknemer het ‘comfort’ te bieden dat hij nodig had toen hij terugkeerde op het werk. 
• Arriva heeft de werknemer wel, in augustus 2015, kort na elkaar schriftelijk aangesproken op zijn functioneren. Arriva heeft niet onderbouwd dat zij er bij het versturen van de brief rekening mee heeft gehouden dat bij werknemer sprake was van een kwetsbaar psychisch evenwicht en dat de brief dat evenwicht zou kunnen verstoren. In plaats van de werknemer te ondersteunen heeft zij hem onder druk gezet. 

De conclusie is dan ook dat Arriva onvoldoende heeft onderbouwd dat zij haar zorgplicht ten opzichte van de werknemer is nagekomen. Arriva wordt veroordeeld tot betaling van de materiële en immateriële schade van de werknemer ten gevolge van zijn PTSS. Daarnaast moet Arriva de vergoeding van de buitengerechtelijke kosten en de procedurekosten betalen. 

Wat betekent dit voor de praktijk?

Het kan voor werkgevers lastig zijn om te bepalen op welke manier zij voldoen aan de zorgplicht. Per situatie zullen werkgevers op voorhand goed moeten kijken waar zij op moeten letten. Hiervoor dienen de vereiste maatregelen te worden getroffen: maar wat zijn deze maatregelen dan? Het is verstandig om tijdig juridisch advies in te winnen. Het team van arbeidsrecht advocaten van JPR helpt jou daar natuurlijk graag bij. Neem contact op om de mogelijkheden te bespreken.