Transitievergoeding
De werknemer wiens dienstverband op initiatief van de werkgever wordt beëindigd, heeft op basis van de wet recht op een transitievergoeding. Deze vergoeding is aan de ene kant bedoeld om de werknemer een compensatie te bieden voor (de gevolgen van) het ontslag en aan de andere kant om financiële middelen te verschaffen die de werknemer kan gebruiken bij de overgang naar een andere baan.
De inwerkingtreding van de Wet arbeidsmarkt in balans (hierna: Wab) per 1 januari 2020 heeft ervoor gezorgd dat de voorwaarde dat de transitievergoeding pas is verschuldigd als het dienstverband minstens 24 maanden heeft geduurd, is komen te vervallen. Het recht op transitievergoeding bestaat sindsdien vanaf het begin van de arbeidsovereenkomst. Iedere werknemer heeft, ongeacht de duur van de arbeidsovereenkomst, in beginsel recht op een transitievergoeding bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst op verzoek van de werkgever.
Daarnaast is de transitievergoeding niet alleen verschuldigd bij opzegging of ontbinding op verzoek van de werkgever, maar ook wanneer een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd na een einde van rechtswege op verzoek van de werkgever niet aansluitend wordt voortgezet. Ook heeft de werknemer recht op een transitievergoeding wanneer de werknemer op eigen verzoek de arbeidsovereenkomst wil beëindigen als gevolg van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever.
Verder is bij de inwerkingtreding van de Wab de cumulatievergoeding toegevoegd aan het stelsel van vergoedingen. De rechter kan in geval van ontslag om gecombineerde ontslagredenen bepalen dat de werkgever naast een transitievergoeding ook een cumulatievergoeding moet betalen. De cumulatievergoeding is maximaal de helft van het bedrag aan transitievergoeding.
De berekening en een indicatie van de hoogte van de transitievergoeding kun je vinden op deze site.
Beëindigingsvergoeding
Bij een beëindiging van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden bestaat voor de werknemer geen recht op transitievergoeding. In dat geval bepalen partijen zelf onder welke voorwaarden de arbeidsovereenkomst eindigt. Wanneer het initiatief uitgaat van de werkgever, zal de werknemer meestal pas meewerken aan de totstandkoming van een beëindigingsovereenkomst als hij ten minste een bedrag ter hoogte van de wettelijke transitievergoeding wordt toegekend.
Billijke vergoeding
Op verzoek van werknemer kan de rechter oordelen dat werkgever een billijke vergoeding moet betalen. Een billijke vergoeding is enkel in uitzonderlijke situaties aan de orde. Denk daarbij aan opzegging van de arbeidsovereenkomst door werkgever zonder instemming van werknemer, opzegging van de arbeidsovereenkomst door werkgever in strijd met een opzegverbod of indien de ontbinding van de arbeidsovereenkomst door werknemer het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten door de werkgever. Naast het recht op een transitievergoeding kan een billijke vergoeding worden toegekend.
Bij de vaststelling van een billijke vergoeding dient op basis van vaste rechtspraak gekeken te worden naar het loon wat de werknemer zou verdienen als de overeenkomst niet zou zijn opgezegd of ontbonden. Daarnaast dient de mate van verwijtbaarheid in acht worden genomen.
Compensatie UWV
Wanneer een werknemer meer dan twee jaar ziek is, mag werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigen door ontslag aan te vragen bij het UWV. De werknemer heeft in dat geval recht op een transitievergoeding. Sinds 1 april 2020 is de Regeling compensatie transitievergoeding van toepassing. Deze regeling houdt in dat een werkgever compensatie kan aanvragen voor de transitievergoeding die zij is verschuldigd wanneer zij een werknemer ontslaat die ten minste twee jaar arbeidsongeschikt is.
De regeling werkt met terugwerkende kracht en geldt voor transitievergoedingen die op of na 1 januari 2015 zijn betaald. Werkgever moet uiterlijk zes maanden na betaling de aanvraag indienen bij het UWV.
