Wie hebben recht op de legitieme portie?
De afstammelingen van de erflater hebben recht op een legitieme portie. Dat zijn in de regel de kinderen van de erflater. Als een kind onwaardig of niet meer in leven is treden zijn kinderen in zijn plaats en zo vervolgens. Dat gebeurt echter niet als het kind de nalatenschap verwerpt.
De mogelijkheid aanspraak te maken op de legitieme portie vervalt uiterlijk vijf jaar na overlijden. Een belanghebbende kan echter een kortere termijn stellen. Die termijn moet wel redelijk zijn. Als de erflater gehuwd was doet het kind er verstandig aan binnen negen maanden na overlijden die echtgenoot te laten weten dat hij aanspraak op zijn legitieme portie maakt.
Hoe groot is de legitieme portie?
De legitieme portie bedraagt de helft van het erfdeel dat het kind normaal zou erven. Bij de berekening van dat erfdeel worden echter ook een aantal giften meegeteld die normaal gesproken niet meetellen. De legitieme portie is dus niet alleen van belang wanneer het kind bij testament een kleiner of geen erfdeel krijgt. Het kan ook aan de orde komen als erflater bij leven schenkingen heeft gedaan die meetellen.
Welke giften tellen mee?
Bij de berekening van de legitieme portie tellen de volgende giften mee:
- Alle giften aan afstammelingen;
- Giften aan anderen gedurende de laatste vijf jaar;
- Giften die duidelijk zijn gedaan om de kinderen te benadelen;
- Giften waarvan het de bedoeling is dat zij pas na overlijden worden uitgevoerd;
- Giften die bij leven kunnen worden herroepen.
Gebruikelijke, niet bovenmatige, giften tellen niet mee. Denk aan de gewone verjaardagscadeaus.
Anderzijds komen giften aan een kind dat een beroep doet op zijn legitieme portie in mindering daarop.
Wie moet de legitieme portie betalen?
De gezamenlijke erfgenamen moeten de legitieme portie in geld betalen. Deze vordering wordt in beginsel opeisbaar zes maanden na het overlijden. De erflater kan echter bij testament bepalen dat de vordering pas opeisbaar wordt bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot.
Als de nalatenschap onvoldoende is om de legitieme portie volledig te betalen kan het kind giften inkorten. Dat houdt in dat het kind een gift terugvordert van de ontvanger voor zover dat nodig is om zijn legitieme portie te krijgen. Als de ontvanger echter zelf ook recht heeft op de legitieme portie moeten beide evenveel overhouden.
Wat telt niet mee bij de berekening?
Bij testament gemaakte legaten tellen niet mee bij de berekening van de legitieme portie. Dat geldt ook voor de zogenaamde quasi-legaten. Dat zijn kort gezegd giften die pas na overlijden daadwerkelijk moeten worden uitgevoerd. Daar valt ook een verblijvensbeding in een samenlevingsovereenkomst onder. Het is eveneens van toepassing op een uitkering uit een levensverzekering indien de erflater de premie(s) daarvoor heeft betaald. Ook deze verkrijgingen kunnen worden ingekort.
Informatieplicht
De erfgenamen zijn verplicht alle informatie die nodig is voor de berekening van de legitieme portie aan het kind te verstrekken. Denk aan bankafschriften over de laatste zeven jaar, belastingaangiften en -aanslagen, polissen van levensverzekeringen, samenlevingscontract, huwelijkse voorwaarden, notariële akten met giften en dergelijke. Als de erfgenamen niet over deze stukken beschikken moeten zij die zo nodig opvragen bij derden die daarover beschikken.
Wat kunnen wij voor jou doen?
Wij kunnen jou adviseren over alle aspecten van de legitieme portie (hiervoor staan alleen de hoofdlijnen). Wij kunnen jou helpen bij het krijgen van de daarvoor nodige informatie. Als het moet kunnen wij over de legitieme portie een procedure bij de rechter voeren.
