Faillissement

Waar kunnen wij jou zoal mee helpen?

• Verzoek tot faillietverklaring;
• Verzet of hoger beroep tegen faillietverklaring of afwijzing daarvan;
• Doorstart of overname;
• Bezwaar bij de rechter-commissaris tegen handeling curator;
• Beroep bij de rechtbank tegen beslissing rechter-commissaris;
• Aansprakelijkstelling/bestuurdersaansprakelijkheid door de curator;
• Vernietiging rechtshandeling door curator (‘Pauliana’);
• Verificatie vordering (bij betwisting ‘renvooiprocedure’);
• Verzet tegen uitdelingslijst;
• Pandrecht en hypotheek;
• Eigendomsvoorbehoud;
• Afkoop levensverzekering;
• Afkoelingsperiode;
• Akkoord en homologatie daarvan.

Wat doet de curator?

De curator wordt door de rechtbank aangesteld en is onafhankelijk. Dat betekent dat hij tot het moment van benoeming geen relatie met de gefailleerde heeft die voor een belangenverstrengeling kan zorgen. De belangrijkste van de curator is het beheer en de vereffening van de failliete boedel. Kort gezegd moet de curator inventariseren wat precies bij de failliete boedel hoort en daarna het vermogen ten gelde maken, bijvoorbeeld door activa te verkopen of door vorderingen te incasseren. Er worden hoge eisen gesteld aan de curator. Hij moet niet alleen juridisch onderlegd zijn, maar ook over financiële en economische kennis beschikken. 
Iedere schuldeiser en de failliet zelf kunnen de rechter-commissaris inschakelen als zij het niet eens zijn met de manier waarop de curator het faillissement behandelt. 

Faillissementsaanvraag

Voor het aangeven van jouw eigen faillissement is geen advocaat nodig. Op de website van de Rechtspraak staan formulieren en enige uitleg.

Voor het aanvragen van het faillissement van een ander is wel een advocaat nodig. Je moet een opeisbare vordering hebben én tenminste één andere schuld van de wederpartij kunnen noemen (een zogenaamde steunvordering). Betwist de wederpartij de vordering of de steunvordering, dan wordt het verzoek meestal afgewezen. 
Tegen het vonnis van de rechtbank staat hoger beroep open. Daarvoor is altijd een advocaat nodig. De beroepstermijn is erg kort: acht dagen. Als de schuldenaar niet is gehoord kan hij binnen 14 dagen in verzet. Ook daar is een advocaat voor nodig.

Verloop

De curator begint met het inventariseren van de boedel. Hij wordt door de Rechtbank aangesteld en mag op geen enkele wijze al bij de failliet betrokken zijn. Hij is dus onbekend met de failliet op het moment dat hij wordt aangesteld. De failliet moet zijn gehele administratie inleveren en alle nodige informatie verschaffen. Als er een onderneming is zal hij bekijken of iemand bereid is deze over te nemen. 
De curator moet regelmatig een openbaar faillissementsverslag met een financieel verslag uitbrengen. Deze faillissementsverslagen zijn te vinden in het centraal insolventieregister.

Voor gewone schuldeisers blijft er meestal niets over. Eerst komen de kosten van het faillissement (de zogenaamde boedelschulden) aan de beurt, vervolgens de preferente vorderingen (met name de belastingdienst en het UWV) en pas daarna de gewone (‘concurrente’) schuldeisers. De meeste faillissementen eindigen door opheffing wegens de toestand van de boedel. Dan kunnen de boedelschulden niet (volledig) worden voldaan. In een enkel geval kan wel een uitkering aan de gewone schuldeisers worden gedaan. Daarvoor is nodig dat je tijdig je vordering met de nodige bewijsstukken indient bij de curator. De vorderingen wordt officieel vastgelegd op een verificatievergadering bij de rechtbank. 
Als een vordering daar wordt betwist verwijst de rechter-commissaris het geschil naar de rechtbank. In die zogenaamde renvooiprocedure is altijd een advocaat nodig, ook bij kleine vorderingen. Ook hier geldt: bezint eer gij begint. Weeg de kosten van die procedure (advocaat, griffierecht) en de risico’s goed af tegen de mogelijke opbrengsten. Een advocaat kan je daarbij helpen.

Afkoelingsperiode

De rechtbank of de rechter-commissaris kan een afkoelingsperiode van maximaal twee maanden afkondigen. Tijdens een afkoelingsperiode mogen schuldeisers geen verhaal op de boedel nemen zonder machtiging van de rechter-commissaris. Dit geldt ook voor pand- en hypotheekhouders, de zogenaamde separatisten. De periode kan een keer met twee maanden worden verlengd. De afkoelingsperiode kan worden beperkt tot een of meer derden en daaraan kunnen voorwaarden worden verbonden. Met een afkoelingsperiode kan bijvoorbeeld worden voorkomen dat goederen die eigendom van derden zijn worden opgehaald (denk aan lease en goederen die onder eigendomsvoorbehoud zijn geleverd). Verder kan zo worden voorkomen dat een pandhouder goederen opeist. De curator krijgt zo de tijd en de gelegenheid de onderneming in zijn geheel te verkopen.

Huur

Als de failliet huurder is kunnen zowel de curator als de verhuurder de huurovereenkomst opzeggen op een termijn van maximaal drie maanden. De huur is vanaf de faillissementsdatum boedelschuld. Dat geldt ook voor de verplichting tot ontruiming en de kosten daarvan. De verhuurder kan echter geen schadevergoeding wegens het voortijdig einde van de huurovereenkomst indienen in het faillissement, ongeacht wat daarover in de huurovereenkomst staat.

Werknemers

De curator kan de werknemers zonder meer ontslaan met een opzegtermijn van maximaal zes weken. Daarvoor is wel toestemming van de rechter-commissaris nodig. In de Werkloosheidswet staat een loongarantieregeling voor de werknemers. Het UWV betaalt achterstallig salaris over de laatste 13 weken voor faillissement en over de periode tot het einde van de opzegtermijn. Hetzelfde geldt voor pensioenpremie, vakantietoeslag en de vergoeding voor niet genoten vakantiedagen vanaf een jaar vóór faillissement tot het einde van de opzegtermijn. Het UWV dient die vorderingen dan weer in bij de curator.
De regels voor overgang van onderneming gelden niet bij verkoop door de curator. Dit kan wel het geval zijn als de verkoop vóór faillissement is voorbereid in een zogenaamde pré-pack. Na de Smallsteps uitspraak van het Hof van Justitie van de EU komt dit echter niet meer voor.

Akkoord

De failliet kan zijn schuldeisers een akkoord aanbieden. Daarin wordt meestal betaling van een percentage van de vordering tegen finale kwijting aangeboden. Over dat akkoord wordt op een verificatievergadering gestemd. Als het akkoord wordt aangenomen moet de rechtbank beoordelen of het wordt ‘gehomologeerd’. Dat betekent dat het algemeen verbindend wordt verklaard, ook voor de schuldeisers die zijn weggebleven of tegen hebben gestemd. Een akkoord slaagt in de regel alleen als de schuldeisers onder het akkoord meer krijgen dan zonder, meestal omdat een derde daarvoor geld beschikbaar stelt.

Bestuurdersaansprakelijkheid

De curator kijkt ook of er voor het faillissement dingen zijn gebeurd die niet door de beugel kunnen. Hij kan bepaalde transacties waarbij de schuldeisers zijn benadeeld terugdraaien. Deze procedure heet de “Pauliana” en is op verschillende plekken in de wet vastgelegd. Dat zijn juridisch vaak lastige kwesties waarbij een advocaat broodnodig is.
Bij ‘kennelijk onbehoorlijk bestuur’ kan de curator de bestuurder(s) van een rechtspersoon zoals een B.V. aansprakelijk stellen voor het gehele tekort in het faillissement. De curator kijkt daarbij naar de laatste drie jaar voor het faillissement. Bij kennelijk onbehoorlijk bestuur valt te denken aan fraude of roekeloos handelen. Het niet tijdig publiceren van de jaarrekening en het niet voeren van een deugdelijke administratie geldt ook als kennelijk onbehoorlijk bestuur. De bestuurder kan de dans dan alleen ontspringen als hij een andere belangrijke oorzaak van het faillissement aanwijst. Ook dit zijn juridisch ingewikkelde procedures waarvoor een advocaat nodig is.

Advocaat

Bij een faillissement komt heel wat kijken, veel meer dan wij hier kunnen behandelen. Advocaten van JPR treden regelmatig op als curator, maar ook als adviseur van schuldeisers die met een faillissement te maken krijgen. Wij hebben daarom veel kennis en ervaring met faillissementen. Wij kunnen jou ook goed helpen als jij failliet bent of dreigt te gaan, schuldeiser in een faillissement bent of door de curator wordt aangesproken.