Handelsnaamrecht

Een handelsnaam is de naam waaronder een onderneming wordt gedreven. De naam moet worden gebruikt om een onderneming (zelf en dus niet een product van de onderneming) te onderscheiden. Tegenwoordig kan ook een domeinnaam als een handelsnaam worden gekwalificeerd. Het handelsnaamrecht beschermt de naam van de onderneming tegen o.a. verwarringsgevaar. Dit recht wordt voornamelijk geregeld in de Handelsnaamwet. In de Handelsnaamwet staan regels over het gebruik van handelsnamen, zoals regels over: handelsnaaminbreuk, verwarringsgevaar en misleiding.

Direct contact opnemen

Hoe ontstaat de bescherming van een handelsnaam?

Een handelsnaam geniet bescherming van het handelsnaamrecht indien een onderneming een handelsnaam stelselmatig en duurzaam voert in haar afzetgebied. Een handelsnaam hoeft dus niet in het handelsregister te staan ingeschreven om handelsnaambescherming te genieten. De bescherming van het handelsnaamrecht is verder beperkt tot het afzetgebied waarin een handelsnaam wordt gebruikt. Indien bijvoorbeeld een ‘cafetaria Cees’ in Groningen wordt geëxploiteerd, kan deze cafetaria iemand in Maastricht niet verbieden om een ‘cafetaria Cees’ te openen. Het afzetgebied, en dus de beschermingsomvang van het handelsnaamrecht, van de eerste cafetaria is dan namelijk beperkt tot Groningen en omgeving.

Een misleidende handelsnaam biedt geen bescherming. Zo verbiedt artikel 3 Handelsnaamwet een handelsnaam te voeren die misleidende informatie verstrekt over de eigenaar van de onderneming. Artikel 4 Handelsnaamwet verbiedt een handelsnaam te voeren die misleiding kan veroorzaken over de rechtsvorm van een onderneming. Een B.V. mag bijvoorbeeld niet worden aangeduid als een stichting.

Wanneer is sprake van inbreuk op een handelsnaam?

Artikel 5 Handelsnaamwet verbiedt kort gezegd om een handelsnaam te voeren die voor verwarring kan zorgen met een oudere handelsnaam. Er kan sprake zijn van direct en indirect verwarringsgevaar. Uit het artikel en de rechtspraak volgen de volgende gezichtspunten voor het wel of niet aannemen van inbreuk op een handelsnaam:

Wijkt het opvallendste bestanddeel van de handelsnaam slechts in geringe mate van mekaar af?
De aard van de ondernemingen. Hierbij wordt gekeken in welke markten de ondernemingen actief zijn en welke producten/diensten zij aanbieden.
Plaats van vestiging en afstand. Een te grote afstand kan het gevaar voor verwarring doen wegnemen.
Bekendheid van de handelsnaam. Bij minder bekende ondernemingen zal minder snel sprake zijn van verwarringsgevaar.
Bepalen van het juiste publiek. Het relevante publiek dient in de war te kunnen raken om handelsnaaminbreuk aan te nemen. De mate van oplettendheid van het publiek is hierbij ook van belang. Een deskundig publiek raakt bijvoorbeeld minder snel in de war.
Voldoende mate van verwarringsgevaar. Incidentele verwarringsgevallen zijn niet genoeg.
Als de logo’s van de ondernemingen te veel op elkaar lijken, kan ook sprake zijn van verwarringsgevaar. Daarover schreven wij eerder een artikel.

Wij staan voor je klaar

Juridisch advies nodig bij jouw handelsnaamkeuze?

Voor vragen over het handelsnaamrecht, de keuze van een handelsnaam of een handelsnaaminbreuk, kun je contact met ons opnemen.

Neem contact op

De beschermingsomvang van een beschrijvende handelsnaam

Een beschrijvende handelsnaam is een handelsnaam die (in hoge mate) de activiteiten van een onderneming beschrijft. De handelsnaam ‘JPR Advocaten’ is geen beschrijvende handelsnaam. Het element ‘Advocaten’ is weliswaar beschrijvend doordat hiermee de activiteiten van JPR Advocaten worden beschreven, maar de toevoeging van het bestanddeel ‘JPR’ maakt deze handelsnaam niet beschrijvend.

Het Artiestenverloningen-arrest en Dairy Partners-arrest verduidelijkten in de afgelopen jaren wat de beschermingsomvang is van beschrijvende handelsnamen en domeinnamen. Beschrijvende handelsnamen genieten de ‘gebruikelijke’ handelsnaamrechtelijke bescherming. Verwarringsgevaar doet zich minder snel voor bij beschrijvende domeinnamen, omdat het publiek (volgens de Hoge Raad) gewend is dat ondernemingen beschrijvende handelsnamen gebruiken. Echter, hoe groter het onderscheidend vermogen van een handelsnaam is, hoe eerder verwarringsgevaar zich voordoet.

Domeinnamen kwalificeren vaak ook als handelsnaam in juridische zin. Is een domeinnaam geen handelsnaam, dan is verwarringsgevaar niet genoeg. Dan zijn bijkomende omstandigheden vereist. Met andere woorden: bij beschrijvende domeinnamen kan verwarring wekken zijn toegestaan!

Mag ik mijn achternaam gebruiken als handelsnaam? Een andere onderneming gebruikt deze handelsnaam namelijk ook.

Let op: jouw achternaam geeft nog geen recht om jouw achternaam als handelsnaam te gebruiken. Daarover schreven wij ook eerder een artikel.

Wat zijn de mogelijke gevolgen van een handelsnaaminbreuk?

Bij handelsnaaminbreuk kan de rechthebbende recht hebben op:
- een verbodsvordering;
- wijzigingsverzoek;
- schadevergoeding;
- winstafdracht;
- en/of vergoeding van de volledige juridische kosten.
Handelen in strijd met de Handelsnaamwet is op zichzelf ook strafbaar. Dit kan leiden tot een boete of zelfs een hechtenis.

Hoe voorkom ik handelsnaaminbreuk?

Het voorkomen van handelsnaaminbreuk vereist een zorgvuldig onderzoek. Raadpleeg in ieder geval het handelsregister, het merkenregister en zoekmachines voor vergelijkbare benamingen. Toets ook de logo’s en de eerder genoemde criteria voor het bepalen van handelsnaaminbreuk, wanneer een vergelijkbare handelsnaam bestaat. Wij adviseren echter ook om professionals in te schakelen, zoals marketingbureaus, merkengemachtigden en/of advocaten intellectueel eigendomsrecht.

Hoe handel ik bij handelsnaaminbreuk?

Maakt een handelsnaam mogelijk inbreuk op jouw eerder gevoerde handelsnaam? Dan is het raadzaam om eerst alles vast te leggen, zoals het gebruik van de handelsnaam in de markt en op het internet. Dit kan door het maken van foto’s en printscreens. Ook printscreens van de Wayback-machine kunnen handig van pas komen in een handelsnaamgeschil. Het is belangrijk om spoedig te handelen bij handelsnaaminbreuk, om bijvoorbeeld verjaring of rechtsverwerking te voorkomen.

Wat is een voorbeeld van een bijkomende omstandigheid bij beschrijvende handelsnamen?

Bijkomende omstandigheden zijn te vinden in ongeoorloofd concurrentiegedrag. De concurrent probeert dan kort gezegd zijn concurrent bewust dwars te zitten. Denk bijvoorbeeld aan een voormalige compagnon die bewust verwarring wekt.