Wat is een werk?
Het auteursrecht beschermt werken van letterkunde, wetenschap of kunst. De Auteurswet geeft 12 voorbeelden hiervan. Het werk moet vervolgens een eigen intellectuele schepping van de maker zijn. Daarvan is sprake als het werk:
- een waarneembare, identificeerbare intellectuele schepping bevat;
Het auteursrecht beschermt de geestelijke schepping achter een werk. Deze schepping moet wel waarneembaar en identificeerbaar zijn. Is het werk niet te identificeren, dan geniet het ook geen auteursrechtelijke bescherming.
- niet is uitgesloten van bescherming;
Algemene ideeën, zoals een bedrijfsconcept, genieten geen bescherming. Net als stijlen, technische en functionele aspecten, smaak en rechterlijke uitspraken.
- een eigen en oorspronkelijke karakter heeft.;
Dat wil zeggen dat het werk niet ontleend is aan andermans werk. De maker heeft het werk dus zelf bedacht. Je mag andermans werk niet zomaar kopiëren of bewust licht aanpassen.
- en een persoonlijke stempel heeft.
De maker heeft creatieve keuzes gemaakt, waardoor een origineel werk tot stand komt. Het werk is het resultaat van menselijk scheppende arbeid. Iets wat banaal of triviaal is, krijgt geen bescherming.
Bij auteursrecht spreekt men vaak over copyright en het copyright-teken ©. Een copyright-teken is niet vereist voor auteursrechtelijke bescherming. Wij adviseren om bewijs te bewaren hoe een werk is gemaakt.
Wie is de maker?
De hoofdregel is dat degene naar (1) wiens ontwerp en (2) onder wiens leiding en (3) toezicht het werk is gemaakt, rechthebbende is. Als er anderen bij de uitvoering van een werk betrokken zijn, worden zij geen mede-eigenaar/-rechthebbende wanneer zij enkel andermans instructies uitvoeren. Alleen geestelijke scheppers kunnen mede-eigenaar/rechthebbende worden; niet de uitvoerders. Als iemand een gebouw ontwerpt, is alleen de ontwerper rechthebbende; niet de bouwer. Dit is anders wanneer de bouwer mede-ontwerpt door creatieve keuzes te maken.
Een uitzondering op de hoofdregel is dat de werkgever rechthebbende is op werken die de werknemer in zijn dienstverband schept. Voorwaarde is wel dat de werknemer ook is aangenomen om werken voor de werkgever te maken. Ook is een arbeidsrelatie vereist. Deze uitzondering geldt niet voor opdrachtrelaties. In opdrachtrelaties is de opdrachtnemer/ZZP’er de rechthebbende. In opdrachtrelaties zijn schriftelijke afspraken over auteursrechten dan ook aan te bevelen.
Degene onder wiens naam een werk openbaar is gemaakt, wordt vermoed de rechthebbende te zijn. Tegenbewijs kan dit vermoeden weerleggen. Daar kan een advocaat auteursrecht bij helpen. Een rechtspersoon is de maker als zij iets publiceert zonder de vermelding van een natuurlijke persoon als maker. Dit is alleen anders als bewezen kan worden dat de openbaarmaking onrechtmatig is.
