Aandelenoverdracht of activa passiva transactie?
Er zijn verschillende manieren om een bedrijf over te dragen. Zo kan er sprake zijn van een overdracht van de activa (en passiva) van het bedrijf. In dat geval wordt dat concreet in een activa passiva overeenkomst of asset purchase agreement (APA) beschreven en wordt per actief en passief beschreven hoe en wanneer het wordt overgedragen. Een andere manier van bedrijfsoverdracht is een aandelenoverdracht. Doorgaans worden aandelen door de koper van de verkoper gekocht. Het kan echter ook zo zijn dat de aandelen niet met een koopovereenkomst worden overgedragen, maar dat de aandelen door een fusie opgaan in een andere vennootschap. Vaak wordt voorafgaand aan het onderhandelingsproces al bepaald om welk soort overdracht het zal gaan. Dit kan gedurende het traject nog wel veranderen als blijkt dat een andere wijze van overdracht beter past bij de overeenkomst die koper en verkoper willen aangaan.
Het voortraject
Zowel de verkoper als koper vinden het prettig om vrijuit met elkaar te kunnen praten. Het is alleen nooit zeker wat er gebeurt met informatie die in het kader van overnameonderhandelingen wordt uitgewisseld. Om partijen zoveel mogelijk comfort te geven bij het voeren van overnameonderhandelingen wordt daarom vaak een geheimhoudingsovereenkomst, ook wel Non Disclosure Agreement (NDA) getekend. Daarin spreken de koper en verkoper af dat zij en hun adviseurs geen informatie bekend zullen maken over de overnameonderhandelingen of vertrouwelijke informatie die tijdens de overnameonderhandelingen met elkaar is gedeeld.
Na het tekenen van de NDA beginnen de onderhandelingen. Dit is doorgaans geen juridisch traject, maar wordt met name gevoerd onder begeleiding van corporate finance adviseurs die een afspraak op hoofdlijnen, of een ‘hand shake deal’ maken. Als men het over die hand shake deal eens is, dan is duidelijk onder welke voorwaarden op hoofdlijnen de koper en verkoper bereid zijn om met elkaar een overnameovereenkomst te sluiten. Die hoofdlijnen worden vastgelegd in de zogeheten intentieovereenkomst, letter of intent (LOI), memorandum of understanding of term sheet. De voorwaarden op hoofdlijnen voor een deal staan hierin, maar de koper wil de vennootschap (de target) eerst nog graag verder bestuderen in een due diligence onderzoek. Daarom worden in de intentieovereenkomst niet alleen de afspraken met betrekking tot de deal vastgelegd, maar staat er ook in welke voorbehouden en aannames de koper doet en in hoeverre de koper en de verkoper gebonden zijn om een koopovereenkomst aan te gaan en met elkaar te blijven onderhandelen (exclusiviteit).
Signing en Closing
Als de koper en verkoper met elkaar verder hebben onderhandeld, het due diligence onderzoek is verricht en de lichten op groen staan voor het aangaan van een transactie, zal een eerste concept van de koopovereenkomst opgesteld worden. In die koopovereenkomst worden alle afspraken over de overname beschreven. Er wordt uitgebreid vastgelegd wat wordt afgesproken, zodat achteraf zo min mogelijk onduidelijkheid kan bestaan over de gemaakte afspraken. Het ondertekenen van de SPA wordt de ‘signing’ genoemd.
Voor het leveren van aandelen is een notariële akte vereist. Als de SPA is getekend, dan is er dus wel een koop gesloten, maar is de koper nog geen eigenaar. De koper wordt eigenaar als de notariële akte waarin de aandelen worden geleverd, is gepasseerd door de notaris. Om het overnameproces af te sluiten is er dus naast de signing ook een ‘closing’ nodig.
