Bij zorgplichten gaat het meestal om verplichtingen om informatie te geven. Om te waarschuwen voor risico’s. Verzekeraars hebben wettelijke zorgplichten, zoals:
- de generieke zorgplicht van art. 4:24a van de Wft;
- de verplicht te verstrekken informatie bij levensverzekeringen van art. 60 Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo);
- de waarschuwingsplicht bij premiewanbetaling van art. 7:934 van het Burgerlijk Wetboek (BW).
De rechter kan ook een (bijzondere) zorgplicht verzekeraar aannemen op grond van redelijkheid en billijkheid, zoals:
- een mededelingsplicht van de verzekeraar voor het ontbreken van uitloopdekking onder een aansprakelijkheidsverzekering van een ziekenhuis, zie verder;
- een waarschuwingsplicht voor een dekkingsvervalclausule in een polis van een dakbedekkingsbedrijf, zie verder;
- een waarschuwingsplicht voor de gevolgen van opzegging van een arbeidsongeschiktheidsverzekering, zie verder.
Verzekeraars hebben zich verbonden aan de Gedragscode verzekeraars.
In artikel 1 van de Gedragscode staat: “Wij communiceren helder en open met onze klanten.” Dat schept verplichtingen. Tegenover klanten. Tegenover de Tuchtraad Financiële Dienstverlening (Assurantiën). Maar ook de civiele rechter zal toetsen of een verzekeraar zich aan de zorgplicht uit zijn eigen gedragscode heeft gehouden. De zorgplicht verzekeraar volgt dus uit de eigen Gedragscode.
Gelden die zorgplichten ook als de klant een assurantietussenpersoon heeft ingeschakeld? Soms wel, soms niet. Dat hangt sterk af van de omstandigheden van het geval. Bepaalde zorgplichten horen bij de rol van aanbieder. Andere zorgplichten horen bij de rol van tussenpersoon. De Wft kent overigens geen tussenpersoon maar de bemiddelaar en de adviseur. Het is dus van belang goed te kijken naar de verschillende rollen en verantwoordelijkheden. De zorgplicht verzekeraar geldt ook als de klant een eigen adviseur heeft, maar krijgt dan wel een andere invulling.
Op de beurs maakt de assurantiemakelaar vaak de polis en fungeert als spin in het web. Ook dan gelden er zorgplichten, voor de makelaar, maar ook voor de verzekeraar. De makelaar vertelt wat hij weet over het te verzekeren risico. Maar de verzekeraar moet ook zorgen dat hem verteld wordt wat hij belangrijk vindt. Tussen twee gelijkwaardige professionele partijen gelden andere normen, maar ook dan zijn er zorgplichten.
Een direct writer die een verzekering afsluit met een consument, zal heel goed met de consument moeten meedenken. Volgens de Europese Richtlijn oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten gelden strenge regels over uitleg en toepassing van polisvoorwaarden. Regels die ook zorgplichten in het leven roepen voor verzekeraars.
De sectie Verzekeringsrecht van JPR heeft bij uitstek ervaring met deze zorgplichtproblematiek. Wij geven verzekeraars en tussenpersonen preventief advies over de inrichting van werkprocessen, helpen bij onderzoeken van of geschillen met de toezichthouder en verlenen bijstand in civiele procedures zowel bij overheidsrechter als bij de Geschillencommissie KiFiD.
